Wyrok SN z dnia 16 kwietnia 2014 r., sygn. V CSK 285/13

1. O nieważności postępowania z powodu pozbawienia strony możności obrony jej praw można zasadnie mówić wówczas, gdy na skutek wadliwości procesowych sądu lub strony przeciwnej, strona faktycznie nie mogła uczestniczyć w całym postępowaniu lub jego istotnej części lub gdy pozbawiono ją możności podejmowania lub też niepodejmowania czynności procesowych zmierzających do ochrony jej sfery prawnej

2. Sytuacja, w której zbywca rzeczy lub prawa, o którą toczy się spór, pozostaje w procesie zawisłym zanim doszło do zbycia, jest kwalifikowana jako tzw. podstawienie procesowe względne; jego istota sprowadza się do tego, że w postępowaniu zamiast adresata normy materialnoprawnej, której dotyczy proces, występuje w charakterze strony inny podmiot. W takim przypadku posiadanie legitymacji procesowej przez podmiot podstawiony nie wiąże się z jej utratą przez podmiot objęty działaniem przytoczonej w roszczeniu procesowym normy prawa materialnego; zakończenie postepowania z udziałem zbywcy wywołuje taki skutek, że prawomocny wyrok ma - z mocy art. 366 k.p.c. - powagę rzeczy osądzonej w stosunku do niego oraz w stosunku do nabywcy rzeczy lub prawa. Źródłem tej rozszerzonej prawomocności wyroku wydanego w takim układzie podmiotowym jest art. 788 k.p.c.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (przewodniczący)

SSN Grzegorz Misiurek (sprawozdawca)

SSA Katarzyna Polańska-Farion

Protokolant Piotr Malczewski

w sprawie z powództwa T. Spółki Akcyjnej w K. przeciwko "Ł." Spółce Akcyjnej w upadłości układowej w Ł. z udziałem interwenienta ubocznego nadzorcy sądowego "Ł." Spółki Akcyjnej w upadłości układowej w Ł. o zapłatę, po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej w dniu 16 kwietnia 2014 r., skargi kasacyjnej strony pozwanej i skargi kasacyjnej interwenienta ubocznego nadzorcy sądowego H. "Ł." Spółki Akcyjnej w upadłości układowej w Ł. od wyroku Sądu Apelacyjnego w [...] z dnia 7 marca 2013 r.,