Wyrok SN z dnia 6 marca 2014 r., sygn. V CSK 209/13

W zobowiązaniu łączącym uprawnionego do zachowku i spadkobiorcę należy dostrzec elementy zobowiązania bezterminowego. Oznacza to, że określenie terminu spełnienia świadczenia pieniężnego w tym zobowiązaniu następuje w wyniku wezwania dłużnika (spadkobiercy) do zapłaty (art. 455 k.c.), a nie dopiero od dnia wyrokowania w przedmiocie uprawnienia do zachowku.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący)

SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca)

SSN Dariusz Dończyk

Protokolant Piotr Malczewski

w sprawie z powództwa U. W. przeciwko E. M. o zapłatę, po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej w dniu 6 marca 2014 r., skargi kasacyjnej pozwanego od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 28 grudnia 2012 r.

uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania oraz rozstrzygnięcia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Powódka U. W. wystąpiła z powództwem przeciwko E. M. i domagała się zasądzenia od pozwanego należności odpowiadającej przysługującemu jej zachowkowi w związku ze śmiercią jej ojca i dziedziczeniem spadku po zmarłym na podstawie testamentu przez pozwanego brata. Sąd Okręgowy zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 312.738,50 zł z odsetkami, umorzył postępowanie w odniesieniu do kwoty, co do której cofnięto częściowo pozew oraz oddalił dalej idące powództwo Rozstrzygnięcie to zapadło na podstawie następujących ustaleń faktycznych.

W dniu 27 listopada 2004 r. zmarł ojciec powódki Ed. M., a spadek po nim - na podstawie testamentu notarialnego - dziedziczył jego syn E. M. (brat powódki). W skład spadku po spadkodawcy wchodził udział w 1/6 części we współwłasności nieruchomości gruntowej, położonej w W. przy ul. K. i udział w 1/6 części we współwłasności nieruchomości znajdującej się w W. przy ul. P. 98. Dla obu nieruchomości prowadzone są odrębnie księgi wieczyste. W maju 1984 r. spadkodawca darował swojemu drugiemu synowi A. M. (i jego żonie) udział w 1/2 współwłasności, położonej w W. przy ul. P. 98, natomiast powódka otrzymała od spadkodawcy stary zegar o wartości 2.500 zł. Pozwany nabył od pozostałych współwłaścicieli udziały we współwłasności nieruchomości usytuowanej przy ul. K., a następnie na podstawie umowy sprzedaży z dnia 18 września 2007 r. przeniósł własność tej nieruchomości na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej "O." w W. za cenę 7.300.000 zł. Pozwany poczynił nakłady w wysokości 100.000 zł na nieruchomość przy ul. P. 98. Aktualna wartość tej nieruchomości (według stanu na dzień 2 maja 1984 r. i na dzień 27 listopada 1984 r.) wynosi 427.000 zł.