Wyrok SN z dnia 18 stycznia 2013 r., sygn. II PK 153/12

Umowa o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy (art. 101² § 1 k.p.) jest umową wzajemną, której podstawową cechą jest zobowiązanie się obu stron w ten sposób, że świadczenie jednej z nich ma być odpowiednikiem świadczenia drugiej (art. 487 § 2 k.c.). Odszkodowanie należne pracownikowi jest zatem świadczeniem wzajemnym pracodawcy, spełnianym pracownikowi, który z uwagi na obowiązujący go zakaz nie może prowadzić wobec tego pracodawcy działalności konkurencyjnej. Nie ma zatem żadnych przeszkód prawnych do takiego ukształtowania postanowień umowy o zakazie konkurencji, które świadczenie wzajemne pracodawcy będą uzależniać od związania pracownika klauzulą konkurencyjną.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie :

SSN Zbigniew Korzeniowski (przewodniczący)

SSN Jolanta Strusińska-Żukowska (sprawozdawca)

SSN Jerzy Kuźniar

w sprawie z powództwa W. J. przeciwko Bankowi Polska Kasa Opieki S.A. o odszkodowanie z tytułu umowy o zakazie konkurencji, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 18 stycznia 2013 r., skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego w W. z dnia 29 listopada 2011 r.,

uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Okręgowemu w W. do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Sąd Rejonowy- Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w W. wyrokiem z dnia 6 kwietnia 2011 r. oddalił powództwo W. J. o zasądzenie od pozwanego Banku Polska Kasa Opieki SA odszkodowania z tytułu umowy o zakazie konkurencji i obciążył powoda kosztami zastępstwa procesowego strony pozwanej w kwocie 1.817 zł.

Sąd pierwszej instancji ustalił, że powód był zatrudniony u strony pozwanej od 21 kwietnia 2008 r. na różnych stanowiskach. W dniu 31 grudnia 2008 r. strony zawarły kontrakt menadżerski, zgodnie z którym powód objął stanowisko dyrektora operacyjnego w pionie [...]. W tym samym dniu strony zawarły umowę o zakazie konkurencji, na podstawie której powód zobowiązał się do zaniechania działalności konkurencyjnej w trakcie trwania stosunku pracy oraz w ciągu sześciu miesięcy od jego ustania, a pozwany do wypłacania powodowi przez okres sześciu miesięcy odszkodowania w wysokości 50% miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego. Zgodnie z art. 4 ust. 3 umowy o zakazie konkurencji, pracodawca mógł odstąpić albo skrócić czas obowiązywania zakazu konkurencji przez pisemne oświadczenie złożone najpóźniej w chwili rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy. Pismem z dnia 12 lipca 2009 r. powód złożył stronie pozwanej ofertę rozwiązania stosunku pracy na mocy porozumienia stron, która została zaakceptowana przez jego przełożoną - dyrektor Departamentu [...] E. K. W kadrach pozwanego zostało sporządzone porozumienie stron datowane na dzień 13 lipca 2009 r. ze skutkiem na 30 września 2009 r. i oświadczenie pracodawcy datowane na dzień 16 lipca 2009 r. o odstąpieniu od zakazu prowadzenia działalności konkurencyjnej. Oba dokumenty podpisała jednocześnie A. W. - dyrektor operacyjny Biura Zarządzania Personelem Pionów Centrali Banku - i przekazała je przełożonej powoda w kopercie oznaczonej jako poufna. E. K. przekazała tę kopertę powodowi, nie zapoznając się z jej zawartością. Po zwrocie dokumentów A. W. okazało się, że porozumienie stron zostało przez powoda podpisane, a na oświadczeniu o odstąpieniu od umowy o zakazie konkurencji brak było jego podpisu. Dla działu kadr było oczywiste, że powód mógł zapoznać się również z tym oświadczeniem. W mailu przesłanym w dniu 28 lipca 2009 r. świadkowi E. K. powód wyrażał swoje niezadowolenie ze zwolnienia go z zakazu konkurencji w sytuacji, gdy czując się związanym tą umową, podpisał nową umowę o pracę z podmiotem niekonkurencyjnym wobec banku. Podobne odczucia wyrażał także w rozmowie ze swoją przełożoną. Na tej podstawie Sąd Rejonowy przyjął, że powód otrzymał oświadczenie pracodawcy o odstąpieniu od umowy o zakazie konkurencji w sposób umożliwiający mu zapoznanie się z jego treścią po 16 lipca 2009 r., ale przed 28 lipca 2009 r., nie dając wiary zeznaniom powoda odnośnie do niedoręczenia mu tego oświadczenia.