Postanowienie SN z dnia 10 stycznia 2012 r., sygn. I UK 305/11

Ustalenie treści a także wad oświadczenia woli (pozorności) jest okolicznością faktyczną, podlegającą ustaleniu przez sądy merytoryczne. W szczególności, pozorna umowa o pracę nakładczą, na podstawie której jej strony nie miały zamiaru i nie realizowały konstrukcyjnych cech (elementów) tego zobowiązania, dotyczących rozmiaru wykonywanej pracy w ilości gwarantującej wynagrodzenie w wysokości co najmniej połowy minimalnego wynagrodzenia za pracę, nie stanowi tytułu podlegania obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym osób wykonujących pracę nakładczą. 

Sąd Najwyższy w składzie :

SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec

w sprawie z odwołania Damiana Z. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w C. z udziałem zainteresowanych G. SA w T. i M. Sp. z o. o. w K. o podleganie ubezpieczeniu społecznemu z tytułu umowy o pracę nakładczą, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 10 stycznia 2012 r., skargi kasacyjnej ubezpieczonego od wyroku Sądu Apelacyjnego w K. z dnia 20 kwietnia 2011 r.,

odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 20 kwietnia 2011 r. Sąd Apelacyjny w K. oddalił apelację Damiana Z. od wyroku z dnia 30 kwietnia 2010 r. Sądu Okręgowego w K., którym oddalono odwołanie wnioskodawcy od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w C. od decyzji z dnia 26 października 2009 r. stwierdzającej, że wnioskodawca nie podlegał ubezpieczeniom społecznym w okresie od 1 czerwca 2006 r. do 11 marca 2008 r. z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę nakładczą z płatnikiem składek „M.” Spółką z o.o. z siedzibą w K.

W skardze kasacyjnej wnioskodawca zarzucił: I. naruszenie prawa materialnego, a mianowicie: 1) art. 83 § 1 k.c., przez jego błędne zastosowanie skutkiem przyjęcia, iż umowa o pracę nakładczą była zawarta dla pozoru, a strony umowy złożyły oświadczenia pozorne, 2) art. 58 § 2 i art. 83 § 1 k.c., poprzez uznanie, że zawarta umowa o pracę nakładczą jest nieważna jako sprzeczna z zasadami współżycia społecznego, 3) naruszenie art. 58 § 1 k.c. w związku z art. 6 ust. 1 pkt 5, art. 9 ust. 2 i art. 18 ust. 8 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z art. 2 Konstytucji RP, poprzez niewłaściwe zastosowanie polegające na przyjęciu, że zawarta przez ubezpieczonego umowa o pracę nakładczą z płatnikiem składek jest nieważna, 4) art. 65 § 2 k.c., poprzez pominięcie, iż przy dokonywaniu wykładni treści umowy należy badać zgodny zamiar stron, cel umowy, w świetle dosłownej treści umowy; zamiarem stron oraz ich celem było zawarcie umowy o pracę nakładczą rzeczywiście zobowiązującą strony do określonych czynności, co jednocześnie przesądza o braku pozorności dokonanej czynności prawnej, 5) art. 353 k.c., poprzez jego niezastosowanie pomimo oczywistej konieczności, w szczególności poprzez nieuwzględnienie okoliczności, że strony były uprawnione zawrzeć umowę o pracę nakładczą, nadać jej treść, w granicach wymagań określonych art. 353 k.c., 6) art. 9 ust. 2 w związku z art. 6 ust. 1 pkt 5 i art. 18 ust. 8 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych i w związku z art. art. 2 Konstytucji RP, poprzez błędną wykładnię i oczywiście niewłaściwe zastosowanie w okolicznościach rozpoznawanej sprawy, albowiem osoba spełniająca warunki do objęcia obowiązkowymi ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z kilku tytułów, o których mowa również w treści art. 6 ust. 1 pkt 5, jest objęta obowiązkowo ubezpieczeniami z tego tytułu, który powstał najwcześniej; natomiast z pozostałych tytułów może być objęta ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi lub zmienić tytuł do ubezpieczeń, a w przypadku zaistnienia zbiegu tytułu do ubezpieczeń społecznych z pozarolniczej działalności gospodarczej z tytułem związanym z wykonywaniem określonej umowy osoba ubezpieczona może wybrać tytuł podlegania ubezpieczeniom społecznym, a prawo wyboru nie jest uwarunkowane w systemie ubezpieczeń społecznych żadnymi dodatkowymi wymogami, 7) § 3 ust. 1, § 4 i § 6 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 grudnia 1975 r. w sprawie uprawnień pracowniczych osób wykonujących pracę nakładczą w związku z art. 31 i art. 32 ust. 1 Konstytucji RP, poprzez wyinterpretowanie z aktu prawa o randze rozporządzenia obowiązku ubezpieczonego w dziedzinie prawa ubezpieczeń społecznych polegającego na nakazaniu spełnienia dodatkowego warunku nieprzewidzianego przez ustawę w celu skorzystania z możliwości wyboru umowy o pracę nakładczą jako alternatywnego tytułu ubezpieczenia społecznego, 8) § 3 i § 27 rozporządzenia z 31 grudnia 1975 r. w sprawie uprawnień pracowniczych osób wykonujących pracę nakładczą, co doprowadziło do ustalenia, że aby umowa o pracę nakładczą mogła stanowić podstawę do wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne to wykonawca musi uzyskiwać dochód w wysokości co najmniej 50% najniższego wynagrodzenia określonego w przepisach szczególnych, 9) art. 6 k.c. w związku z art. 232 k.p.c., poprzez niewłaściwe zastosowanie i pominięcie faktu, że to na organie rentowym spoczywał ciężar dowodu oraz obowiązek dowodzenia w zakresie wykazania okoliczności, na które się powoływał: II. naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy, a w szczególności: 1) art. 233 § 1 k.p.c., poprzez naruszenie granic swobodnej oceny dowodów i dowolne przyjęcie, że umowa została zawarta przez ubezpieczonego wyłącznie w celu pozyskania dodatkowego tytułu do ubezpieczania społecznego, a nie w celu świadczenia pracy i nabycia wierzytelności w postaci wynagrodzenia, 2) art. 328 § 2 k.p.c. w związku z art. 391 § 1 k.p.c., poprzez niewyjaśnienie w zaskarżonym wyroku podstawy prawnej wyroku - podstawy przypisania czynności prawnej dotkniętej sankcją bezwzględnej nieważności, jak również poprzez zaniechanie ustosunkowania się do wszystkich zarzutów podniesionych w treści apelacji.