Postanowienie SN z dnia 15 kwietnia 2011 r., sygn. III CZP 7/11

Osobie, która utraciła własność rzeczy wskutek jej zasiedzenia przez posiadacza, nie przysługuje wobec posiadacza roszczenie o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy bez tytułu prawnego w okresie poprzedzającym dzień zasiedzenia [art. 229 k.c.].

Sąd Najwyższy w składzie: SSN Marian Kocon (przewodniczący) SSN Katarzyna Tyczka-Rote SSN Kazimierz Zawada (sprawozdawca)

w sprawie z powództwa Gminy Miasto S. przeciwko Piotrowi S. i Mieczysławie T. o zapłatę, na posiedzeniu jawnym w Izbie Cywilnej w dniu 15 kwietnia 2011 r., na skutek zagadnienia prawnego przedstawionego przez Sąd Okręgowy postanowieniem z dnia 21 grudnia 2010 r.,

"1. Czy nabycie własności nieruchomości przez zasiedzenie jest "zwrotem rzeczy" w rozumieniu art. 229 § 1 k.c.?

2. w przypadku pozytywnej odpowiedzi na pytanie 1., od kiedy należy liczyć roczny termin o jakim mowa w art. 229 § 1 k.c. tj. od daty nabycia własności przez zasiedzenie, czy też od daty uprawomocnienia się postanowienia stwierdzającego nabycie własności nieruchomości przez zasiedzenie?"

odmawia podjęcia uchwały.

Uzasadnienie

Sąd Rejonowy postanowieniem z dnia 12 marca 2009 r. stwierdził, że Piotr S. i Mieczysława T. nabyli z dniem 2 października 2005 r. wskutek zasiedzenia własność nieruchomości położonej w S. przy ul. Ż. [...] o powierzchni 441 m2 (działka nr 51, obręb D.[...]). Wcześniej właścicielem tej nieruchomości była Gmina S.

W dniu 9 września 2009 r. Gmina S. wniosła pozew przeciwko Piotrowi S. i Mieczysławie T. o zapłatę określonej kwoty wraz z oznaczonymi odsetkami ustawowymi tytułem bezumownego korzystania w okresie od dnia 1 stycznia 1999 r. do dnia 30 kwietnia 2005 r. z nieruchomości, którą pozwani nabyli przez zasiedzenie.

Sąd Rejonowy powództwo to uwzględnił częściowo. Wyrokiem z dnia 22 października 2010 r. zasądził na rzecz Gminy od pozwanych na podstawie art. 224 § 2 w związku z art. 225 k.c. po 13 466,56 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 9 września 2009 r.

Sąd Okręgowy rozpoznając apelację pozwanych nabrał w związku z podnoszonym przez nich zarzutem przedawnienia wątpliwości co do wykładni art. 229 § 1 k.c., którym dał wyraz w przedstawionym do rozstrzygnięcia zagadnieniu prawnym. Wątpliwości te - zainspirowane wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 16 maja 2002 r., I ACa 1400/01, OSA 2004, nr 3, poz. 9, i wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 4 października 2007 r., I ACa 952/06, LEX nr 486270, oraz orzeczeniami Sądu Najwyższego z dnia 4 grudnia 1980 r., II CR 501/80, OSNC 1981, nr 9, poz. 171, z dnia 26 marca 1998 r., I CKN 590/97, OSNC 1998, nr 11, poz. 180, i z dnia 22 lipca 2005 r., III CZP 47/05, OSNC 2006, nr 6, poz. 100 - dotyczą tego, czy przez „zwrot rzeczy” w znaczeniu art. 229 § 1 k.c. może być rozumiane nabycie własności nieruchomości przez zasiedzenie, i od kiedy, w razie pozytywnej odpowiedzi na to pytanie, należy liczyć bieg określonego w tym przepisie terminu przedawnienia; czy od daty nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie, czy też od daty uprawomocnienia się postanowienia stwierdzającego nabycie własności nieruchomości przez zasiedzenie.