Wyrok SN z dnia 8 kwietnia 2009 r., sygn. II UK 346/08

Przepisy art. 129a, 131 i 133 ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (jednolity tekst: Dz.U. z 2004 r. Nr 159, poz. 1667 ze zm.), według których fundusz dokonuje wypłaty kwalifikowanej połowy środków zgromadzonych na rachunku zmarłego małżonka (art. 131 ust. 1 tej ustawy), zaś druga połowa (należna małżonkowi z tytułu wspólności majątkowej) pozostaje w systemie, i jest „przechowywana” przez fundusz do czasu osiągnięcia przez tę osobę wieku emerytalnego, są zgodne z art. 67 ust. 1 Konstytucji RP.

Przewodniczący SSN Jerzy Kuźniar (sprawozdawca), SSN Małgorzata Gersdorf, Herbert Szurgacz.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 kwietnia 2009 r. sprawy z wniosku Ewy K.-B. przeciwko [...] Otwartemu Funduszowi Emerytalnemu z siedzibą w W. o wypłatę środków z funduszu emerytalnego, na skutek skargi kasacyjnej organu rentowego od wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 3 kwietnia 2008 r. [...]

1. uchylił zaskarżony wyrok oraz zmienił poprzedzający go wyrok Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Poznaniu z dnia 30 stycznia 2007 r. [...] w ten sposób, że oddalił powództwo;

2. nie obciążył powódki kosztami postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Pozwem z dnia 27 grudnia 2005 r. Ewa K.-B. wniosła o zasądzenie od pozwanego Otwartego Funduszu Emerytalnego [...] z siedzibą w W. kwoty 17.541,17 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 19 października 2005 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 4.800 zł. Na rozprawie w dniu 14 listopada 2006 r. powódka rozszerzyła powództwo, dochodząc ostatecznie zasądzenia kwoty 19.337,21 zł z ustawowymi odsetkami. W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego.

Wyrokiem z dnia 30 stycznia 2007 r. [...] Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Poznaniu uwzględnił powództwo, zobowiązując pozwanego do wypłaty z rachunku [...] utworzonego na nazwisko powódki kwoty stanowiącej iloczyn jednostek uczestnictwa i ceny jednostki na dzień jej wypłaty oraz zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 360 zł tytułem kosztów zastępstwa adwokackiego, oddalając powództwo w pozostałym zakresie. Podstawę rozstrzygnięcia Sądu pierwszej instancji stanowiły następujące ustalenia faktyczne. W dniu 23 czerwca 1999 r. Janusz B., mąż powódki przystąpił do Otwartego Funduszu Emerytalnego [...] w związku z czym został dla niego utworzony rachunek o numerze [...]. W deklaracji jako osoba uposażona została wskazana żona uprawnionego - powódka w obecnym postępowaniu. Janusz B. zmarł w dniu 2 lipca 2005 r., zaś w dniu 29 września 2005 r. pozwany Otwarty Fundusz Emerytalny przekazał na rzecz Ewy K.-B. kwotę 14.208,37 zł - 100% środków należnych osobom uposażonym po śmierci członka funduszu. Powódka zwróciła się do pozwanego o wypłatę pozostałych zgromadzonych środków na rachunku jej zmarłego męża w funduszu, zaś pozwany odmawiając wypłaty wskazał, że zgodnie z obowiązującymi przepisami Fundusz jest zobligowany do otwarcia dla powódki rachunku w celu dokonania wypłaty transferowej połowy środków zgromadzonych na rachunku jej zmarłego małżonka, w zakresie w jakim środki te stanowiły przedmiot małżeńskiej wspólności majątkowej. W piśmie wskazano także, że prawo do wypłaty tych środków powódka uzyska po złożeniu odpowiedniego wniosku wraz z decyzją przyznającą uposażenie w stanie spoczynku. Pozwany otworzył na rzecz powódki rachunek [...], na którym zgromadzono 718,90170 jednostek uczestnictwa. Przedstawiony stan faktyczny nie budzi wątpliwości między stronami.