Wyrok SN z dnia 29 stycznia 2008 r., sygn. I UK 173/07

Sąd ubezpieczeń społecznych jest związany ostateczną decyzją, od któ­rej strona nie wniosła odwołania w trybie art. 477⁹ k.p.c. ani nie podważyła jej skuteczności w inny prawem przewidziany sposób.

Przewodniczący SSN Romualda Spyt,

Sędziowie SN: Katarzyna Gonera, Zbigniew Hajn (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 29 stycznia 2008 r. sprawy z odwołania Karola K. przeciwko Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego-Oddziałowi Regionalnemu w K. o wyłączenie obowiązku podlegania ubezpieczeniu rolniczemu i zapłatę składek, na skutek skargi kasacyjnej ubezpieczo­nego od wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 12 grudnia 2006 r. [...]

oddalił skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Apelacyjny oddalił apelację ubezpieczonego Ka­rola K. od wyroku Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Ka­towicach z 23 lutego 2005 r., oddalającego odwołanie Karola K. od decyzji Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego-Oddziału Regionalnego w K. (dalej powoływanego, jako „Prezes KRUS” lub „organ rentowy”) z 26 sierpnia 2004 r., którą organ rentowy objął Karola K. ubezpieczeniem społecznym rolników z mocy ustawy w pełnym zakresie od 26 grudnia 1999 r. do 31 marca 2000 r. i od 13 lipca 2004 r. do nadal.

W odwołaniu od wyżej wymienionej decyzji ubezpieczony domagał się jej uchylenia i pozostawienia dalej w mocy decyzji z 13 marca 2000 r., mocą której został objęty ubezpieczeniem społecznym rolników z mocy ustawy w pełnym zakresie od 3 marca 2000 r. Odwołujący się podkreślił, że decyzja z 13 marca 2000 r. nie zo­stała uchylona żadną decyzją. Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania w całości.

Zgodnie z ustaleniami przyjętymi w podstawie faktycznej zaskarżonego wyro­ku, Karol K. został objęty ubezpieczeniem społecznym rolników od 1 lipca 1977 r. z tytułu prowadzenia działów specjalnych produkcji rolnej. Dnia 22 marca 1999 r. złożył w KRUS zaświadczenie z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych-Oddziału T.G., stwierdzające, że podlega innemu ubezpieczeniu społecznemu z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej od 1 maja 1996 r. Decyzją z 30 marca 1999 r. Prezes KRUS wyłączył ubezpieczonego z rolniczego ubezpieczenia społecznego od 1 lipca 1996 r. „do nadal”. W okresie od 3 grudnia 1998 r. do 26 września 1999 r. ubezpieczony przebywał na zasiłku chorobowym, a od 27 września 1999 r. do 25 grudnia 1999 r. pobierał świadczenie rehabilitacyjne przez okres 3 miesięcy. Starał się o jego przedłużenie, jednakże lekarz orzecznik ZUS uznał go za zdolnego do pracy. Dnia 2 lutego 2000 r. ubezpieczony złożył w KRUS oświadczenie o wyborze rolniczego ubezpieczenia społecznego przy jednoczesnym prowadzeniu działalności gospodar­czej. Decyzją z 13 marca 2000 r. rolniczy organ rentowy, na podstawie art. 2 ustawy z 12 września 1996 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz.U. Nr 124, poz. 585), objął Karola K. ubezpieczeniem społecznym rolników od 3 lutego 2000 r. przy jednoczesnym prowadzeniu działalności gospodarczej. Objęcie ubezpie­czeniem społecznym rolników nastąpiło na bieżąco, przy założeniu, że wnioskodaw­ca jednocześnie prowadzi działalność gospodarczą i rolniczą i jest ubezpieczony z tytułu tej pierwszej. Konsekwencją tej decyzji była decyzja ZUS z 18 kwietnia 2000 r., stosownie do której ubezpieczony został wyłączony z ubezpieczenia z tytułu prowa­dzenia działalności pozarolniczej od 3 lutego 2000 r. W 2002 r. ZUS ustalił, że ubez­pieczony nie składał wniosku o zawieszenie prowadzonej działalności gospodarczej i zgodnie z dokumentami prowadził w okresie od 26 grudnia 1999 r. do 2 lutego 2000 r. działalność gospodarczą, a pomimo to nie podlegał ubezpieczeniu z tego tytułu. W związku z tym, decyzją z 8 lipca 2003 r. ZUS - Oddział w T.G. objął ubezpieczonego ubezpieczeniem społecznym z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej za wyżej wymieniony okres (od 26 grudnia 1999 r. do 2 lutego 2000 r.). Prawomocnym wyrokiem z 29 kwietnia 2004 r. Sąd Okręgowy w Gliwicach, po rozpoznaniu odwołania ubezpieczonego od wyżej wymienionej decyzji z 8 lipca 2003 r., zmienił tę decyzję w ten sposób, że zwolnił Karola K. z obowiązku uiszczenia składek na ubezpie­czenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy za okres od 26 grudnia 1999 r. do 2 lutego 2000 r., wskazując w uzasadnieniu, że w okresie tym ubezpieczony nie podlegał ubezpieczeniom z tytułu działalności gospodarczej, ponieważ nie realizował działalności gospodarczej i nie uzyskał dochodu. W związku z treścią tego wyroku Prezes KRUS decyzją z 30 lipca 2004 r. wyłączył Karola K. z ubezpieczenia społecznego rolników od 3 lutego 2000 r., a następnie, będącą przedmiotem niniejszego postępowania, decyzją z 26 sierpnia 2004 r. objął go ubez­pieczeniem społecznym rolników z mocy ustawy w pełnym zakresie od 26 grudnia 1999 r. do 31 marca 2000 r. i od 13 lipca 2004 r. „do nadal”.