Wyrok SN z dnia 6 października 2004 r. sygn. I PK 569/03

1. Regulamin wynagradzania, który nie został ustalony na piśmie i podany do wiadomości pracowników w sposób określony w art. 77² § 6 k.p., nie obowiązuje jako akt prawny.

2. Wypowiedzenie zmieniające warunki płacy wynikające z regulaminu wynagradzania nie powoduje obniżenia wynagrodzenia za pracę, bez uprzedniej zmiany regulaminu.

Przewodniczący SSN Józef Iwulski (sprawozdawca)

Sędziowie SN: Jadwiga Skibińska-Adamowicz, Herbert Szurgacz

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 października 2004 r. sprawy z powództwa Artura R. i Tomasza R. przeciwko Domowi Inwestycyjnemu B. SA w W. w likwidacji o prowizję, na skutek kasacji strony pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 7 maja 2003 r. [...]

oddalił kasację i zasądził od strony pozwanej, tytułem kosztów postępowania kasacyjnego, na rzecz powoda Artura R. kwotę 1450 zł (jeden tysiąc czterysta pięćdziesiąt) i na rzecz powoda Tomasza R. kwotę 2025 zł (dwa tysiące dwadzieścia pięć).

Uzasadnienie

Powodowie Artur R. i Tomasz R. wnieśli o zasądzenie od pozwanego Domu Inwestycyjnego B. SA z siedzibą w W. prowizji od zysku w kwotach 31.259,65 zł na rzecz Artura R. za okres od stycznia do sierpnia 1996 r. oraz 109.405,64 zł na rzecz Tomasza R. za okres od stycznia do października 1996 r.

Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie wyrokiem z dnia 12 lipca 1999 r. oddalił powództwo. Sąd Okręgowy ustalił, że powód Tomasz R. był zatrudniony w pozwanej Spółce od 1 lutego 1995 r. do 30 listopada 1996 r., w tym od 1 grudnia 1995 r. na stanowisku naczelnika Biura Inwestycji Kapitałowych, a powód Artur R. od 1 stycznia 1996 r. do 30 sierpnia 1996 r. na stanowisku specjalisty w tym Biurze. Według zarządzenia Prezesa Zarządu [...] z dnia 1 grudnia 1995 r., stanowiącego aneks do regulaminu wynagradzania, powodowie mieli otrzymywać prowizję. Zgodnie z pkt 10 tego aneksu powód Tomasz R. składał wnioski o wypłatę prowizji dla siebie oraz dla powoda Artura R., wyliczając ogólną kwotę do wypłaty i procentowy udział. Propozycje te akceptował dyrektor J. W tym trybie w okresie od stycznia do marca 1996 r. powód Artur R. otrzymał prowizję w kwocie 4.566,50 zł. Ponadto, w lipcu 1996 r. otrzymał kwotę 1.200 zł tytułem premii uznaniowej. Natomiast Tomasz R. otrzymał prowizję w kwocie 4.566,50 zł oraz kwotę 1.500 zł we wrześniu 1996 r. tytułem premii uznaniowej. Od czerwca 1996 r. powód Tomasz R. nie składał wniosków o wypłatę prowizji wobec oświadczenia nowego prezesa G.L., że od tej pory „nie będzie już prowizji, lecz premia uznaniowa". Powodowie wywodzili roszczenia z postanowień aneksu do regulaminu wynagradzania wprowadzonego zarządzeniem Prezesa Nr 59/95, a powód Artur R. także z umowy o pracę. Sąd Okręgowy uznał jednak, iż przepisy wskazanego aneksu nie dają do tego podstaw, podobnie zresztą jak i umowy o pracę. Nie wskazują bowiem ani kwoty przysługującej prowizji, ani też jej wskaźnika procentowego, odsyłając do zasad ustalonych w aneksie. Aneks zaś nie precyzuje szczegółowych kryteriów przyznawania prowizji, stanowiąc w pkt 10, że kwota prowizji rozdzielana jest procentowo w zależności od ilości osób, ich zaangażowania, pełnionej funkcji i odpowiedzialności za podejmowane decyzje. Nie wskazuje natomiast ani dolnej, ani górnej granicy wysokości prowizji dla poszczególnych pracowników, uzależniając decyzję od oceny ich pracy, bez podania bliższych kryteriów, pozostawiając to uznaniu pracodawcy. Sąd Okręgowy uznał, że prowizja miała charakter uznaniowy, mając na uwadze też fakt, iż propozycje powoda Tomasza R. podlegały zatwierdzeniu przez dyrektora pionu ekonomiczno-finansowego. Samo utworzenie funduszu premiowego nie powoduje automatycznego przyznania prowizji poszczególnym pracownikom ani ich procentowego podziału między nich.