Uchwała SN z dnia 7 maja 2003 r. sygn. III UZP 2/03

Przewodniczący SSN Jerzy Kuźniar (sprawozdawca)

Sędziowie SN Krystyna Bednarczyk, Roman Kuczyński. Przy udziale prokuratora Prokuratury Krajowej Jana Szewczyka

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 maja 2003 r. sprawy z wniosku Aleksandra T. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych-Oddziałowi w G. o wysokość świadczenia, na skutek zagadnienia prawnego przekazanego postanowieniem Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 14 stycznia 2003 r. [...]

Czy możliwe jest ponowne ustalenie wysokości emerytury w myśl art. 111 ust. 1 pkt 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, biorąc do jej obliczenia wśród 20 lat wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu także rok kalendarzowy (lub lata), w którym z powodu braku dowodów na wysokość osiąganego wynagrodzenia za pracę nie można wskazać podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe - przy przyjęciu, iż ta podstawa wymiaru w tym konkretnym roku wynosi zero, a ustalony wskaźnik podstawy wymiaru jest wyższy od poprzednio obliczonego ?

podjął uchwałę:

Przy ponownym ustalaniu wysokości emerytury od podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku, uwzględnia się również rok lub lata kalendarzowe, w których nie można wskazać podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie wobec nieudowodnienia wysokości osiąganego wynagrodzenia za pracę, o ile ustalony wskaźnik podstawy wymiaru jest wyższy od poprzednio obliczonego (art. 111 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - Dz.U. Nr 162 poz. 1118 ze zm.).

Uzasadnienie

Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku z siedzibą w Gdyni wyrokiem z dnia 2 stycznia 2002 r. oddalił odwołanie Aleksandra T. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych-Oddziału w G., odmawiającej prawa do przeliczenia emerytury. Sąd ten powołał się na art. 111 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. Nr 162, poz. 1118 ze zm.), zgodnie z którym wysokość emerytury oblicza się ponownie od podstawy wymiaru ustalonej w myśl art. 15, jeżeli do jej obliczenia wskazano podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenie emerytalne i rentowe na podstawie przepisów prawa polskiego - z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie emerytury, a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru świadczenia jest wyższy od poprzednio obliczonego. Stwierdził, że ciężar udowodnienia osiągania określonego wynagrodzenia na przestrzeni 20 lat - zgodnie z art. 6 KC - spoczywał na wnioskodawcy jako osobie wywodzącej z tego faktu skutki prawne. W związku ze zmianami Kodeksu postępowania cywilnego wprowadzonymi ustawą z dnia 1 marca 1996 r. (Dz.U. Nr 43, poz. 189), polegającymi między innymi na skreśleniu art. 3 § 2, zmianie treści art. 316 § 1, art. 6 i art. 232 KPC, obecnie dominuje w procesie cywilnym zasada kontradyktoryjności, zgodnie z którą strony są zobowiązane do wskazywania dowodów dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne, stając się dysponentem postępowania, a Sąd orzekający jest uwolniony od odpowiedzialności za rezultat postępowania dowodowego.