Wyrok SN z dnia 9 stycznia 2001 r. sygn. I PKN 561/00

Roszczenie o nakazanie pracodawcy zatrudnienia byłego pracownika w wykonaniu orzeczenia Społecznej Komisji Pojednawczej (art. 6 ust. 3 w związku z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 24 maja 1989 r. o przywróceniu praw pracowniczych osobom pozbawionym zatrudnienia za działalność związkową, samorządową, przekonania polityczne i religijne, Dz.U. Nr 32, poz. 172 ze zm.) przedawnia się po upływie dziesięciu lat (art. 125 § 1 KC).

Przewodniczący SSN Józef Iwulski (sprawozdawca)

Sędziowie SN: Jadwiga Skibińska-Adamowicz, Barbara Wagner

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 9 stycznia 2001 r. sprawy z powództwa Stefana S.-M. przeciwko „M.” Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w W. o odszkodowanie i zadośćuczynienie, na skutek kasacji powoda od wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 19 kwietnia 2000 r. [...]

oddalił kasację w zakresie roszczenia o odszkodowanie za okres od lutego 1983 r. do czerwca 1989 r.;

uchylił zaskarżony wyrok oraz wyrok Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie z dnia 9 sierpnia 1999 r. [...] w pozostałej części i przekazał sprawę w tym zakresie temu Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego i apelacyjnego.

Uzasadnienie

Powód Stefan S.-M. wniósł o zasądzenie od M. S.A. w W. odszkodowania w kwocie 320 974 zł za okres od lutego 1983 r. do czerwca 1989 r. i w kwocie 437 072 zł za okres od czerwca 1989 r. do lipca 1999 r., a także zasądzenia kwoty 300 000 zł na rzecz Centrum Zdrowia Dziecka z tytułu poniesionych strat moralnych.

Wyrokiem z dnia 9 sierpnia 1999 r. [...] Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie oddalił powództwo i nie obciążył powoda kosztami postępowania. Sąd Okręgowy ustalił, że powód pracował u pozwanego od 19 marca 1975 r. Pismem z dnia 24 czerwca 1982 r. powodowi wypowiedziano umowę o pracę. Przy rozpoznawaniu odwołania powoda od wypowiedzenia zawarto ugodę, na mocy której strony rozwiązały umowę o pracę na zasadzie porozumienia z dniem 24 stycznia 1983 r. Powód podjął pracę w Zakładzie Usług Socjalnych w E. w N.D.M., którą wykonywał na budowie zagranicznej w Iraku, skąd wyemigrował do Grecji. W 1984 r. po pobycie na emigracji powód powrócił do kraju i po krótkim okresie pracy przeszedł na rentę inwalidzką II grupy. W dniu 8 grudnia 1989 r. Społeczna Komisja Pojednawcza uwzględniła wniosek powoda o ponowne zatrudnienie u pozwanego. Powód złożył orzeczenie Społecznej Komisji u pozwanego, lecz nie doszło do zatrudnienia. Zdaniem Sądu Okręgowego roszczenie powoda jest niezasadne. Ustawa z dnia 24 maja 1989 r. o przywróceniu praw pracowniczych osobom pozbawionym zatrudnienia za działalność związkową, samorządową, przekonania polityczne i religijne (Dz.U. Nr 32, poz. 172 ze zm.) nie wprowadziła możliwości zasądzenia odszkodowań pieniężnych od pracodawców za okres poprzedzający wydanie orzeczenia Komisji Pojednawczej. Zadośćuczynieniem miało być przywrócenie do pracy i takie powód uzyskał. W przypadku, gdy pracodawca z własnej winy nie wykonał orzeczenia Komisji, powodowi przysługiwałoby odszkodowanie na podstawie prawa pracy, ale w tym zakresie uległo ono przedawnieniu z art. 291 § 1 KP i dlatego Sąd oddalił powództwo.