Uchwała SN z dnia 23 marca 1995 r. sygn. II UZP 40/94

Przewodniczący: Sędzia SN Teresa Romer

Sędziowie SN: Józef Iwulski, Kazimierz Jaśkowski, Jerzy Kwaśniewski, Stefania Szymańska (współsprawozdawca), Maria Tyszel (sprawozdawca), Sędzia SA: Jerzy Kuźniar

Sąd Najwyższy, przy udziale prokuratora Witolda Bryndy, po rozpoznaniu na posiedzeniu w dniu 23 marca 1995 r. wniosku Ministra Pracy i Polityki Socjalnej skierowanego przez Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego do rozpoznania przez skład siedmiu sędziów Izby Administracyjnej, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego o podjęcie uchwały zawierającej odpowiedź na następujące zagadnienie prawne:

Czy nagrody z zysku wypłacone pracownikom w formie akcji lub obligacji stanowią dochód, o którym mowa w § 7 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 stycznia 1990 r. w sprawie wysokości i podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, zgłaszania do ubezpieczenia społecznego oraz rozliczania składek i świadczeń z ubezpieczenia społecznego (Dz. U. z 1993 r., Nr 68, poz. 330) ?

podjął następującą uchwałę:

1. Nagrody i premie z zysku wypłacone pracownikom w formie obligacji Skarbu Państwa stanowią dochód, o którym mowa w § 7 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 stycznia 1990 r. w sprawie wysokości i podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, zgłaszania do ubezpieczenia społecznego oraz rozliczania składek i świadczeń z ubezpieczenia społecznego (jednolity tekst: Dz. U. z 1993 r., Nr 68, poz. 330 ze zm.).

2. Odmawia podjęcia uchwały w pozostałej części.

Uzasadnienie

I. Przedstawiając Sądowi Najwyższemu do rozpoznania zagadnienie prawne, przytoczone w sentencji uchwały, Minister Pracy i Polityki Socjalnej wskazał na rozbieżności w orzecznictwie sądowym, powołując wyroki Sądów Wojewódzkich-Sądów Pracy i Ubezpieczeń Społecznych: w Warszawie z dnia 16 maja 1994 r., sygn. akt XIV U 446/94, oraz w Bielsku-Białej z dnia 25 sierpnia 1993 r., sygn. akt VI U 1019/93. W obydwu tych sprawach właściwe miejscowo Oddziały Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, po przeprowadzeniu kontroli, wydały decyzje nakazujące zakładom pracy odprowadzenie składek na ubezpieczenie społeczne od wartości wypłat zaliczek na poczet przysługujących pracownikom nagród z zysku za rok 1990, dokonanych w grudniu 1990 r. w formie obligacji Skarbu Państwa. Po rozpoznaniu odwołań wniesionych od tych decyzji przez zakłady pracy, Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Bielsku-Białej zmienił zaskarżoną decyzję orzekając, że,”(...) od wypłat zrealizowanych w formie papierów wartościowych w miesiącu grudniu 1990 r. u strony odwołującej się, nie nalicza się składek na ubezpieczenie społeczne.” W uzasadnieniu Sąd orzekający uznał, że obligacje są papierami wartościowymi i nie stanowią dochodu ani w gotówce ani w naturze, a więc od ich wartości nie nalicza się składek na ubezpieczenie społeczne. Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie natomiast oddalił odwołanie, a ponieważ - wobec braku stosownego wniosku - nie sporządzono uzasadnienia, można się tylko domyślać, że Sąd ten uznał, iż nagrody z zysku wypłacone w formie obligacji „państwowych” (jak to określono w odwołaniu) stanowią dochód z tytułu wynagrodzenia za pracę, od którego odprowadza się składkę na ubezpieczenie społeczne. W żadnej z tych spraw nie wniesiono rewizji do Sądu Apelacyjnego. Biuro Prawne Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie, odpowiadając na wniosek Oddziału w Bielsku-Białej, nie znalazło uzasadnienia do wystąpienia o złożenie rewizji nadzwyczajnej.