Uchwała Składu 7 Sędziów SN z dnia 18 czerwca 1991 r., sygn. III CZP 40/91

Sąd Najwyższy przy udziale Prokuratora w sprawie z powództwa Krajowej Komunikacji Samochodowej, Oddział w K. przeciwko Rejonowi Dróg Publicznych w G. o zapłatę po rozpoznaniu zagadnienia prawnego przekazanego przez Sąd Najwyższy na rozprawie w dniu 20 marca 1991 r. do rozstrzygnięcia składowi siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego:

„Czy rejony dróg publicznych są podmiotami gospodarczymi posiadającymi zdolność sądową w rozumieniu przepisu art. 479⁷ kodeksu postępowania cywilnego”

podjął następującą uchwałę:

Rejony dróg publicznych są podmiotami gospodarczymi posiadającymi w postępowaniu przed sądem gospodarczym zdolność sądową w zakresie prowadzonej przez nie działalności gospodarczej (art. 479⁷ k.p.c.).

Uzasadnienie

Przedstawiając Sądowi Najwyższemu w składzie powiększonym do rozstrzygnięcia zagadnienie prawne przytoczone na wstępie uchwały, zwykły skład tego Sądu wyraził m.in. wątpliwości, czy rejony dróg publicznych, będące jednostkami organizacyjnymi Skarbu Państwa i w związku z tym nie mającymi zgodnie z art. 67 § 2 k.p.c. zdolności sądowej, mogą być uznane za podmioty gospodarcze w rozumieniu art. 479⁷ k.p.c. Wątpliwość ta zrodziła się na tle dwu podstawowych problemów: po pierwsze, czy działalność rejonów – prowadzona w ramach zarządu dróg państwowych i nie na własny rachunek oraz podejmowana nie w celach zarobkowych – jest działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy z 23.XII.1988 r. o działalności gospodarczej (Dz.U. nr 41, poz. 324, ze zm.), i po wtóre, czy art. 479⁷ k.p.c. dotyczy wyłącznie odrębnych, spraw dzielnych jednostek organizacyjnych nie mających osobowość prawnej, czy również jednostek organizacyjnych osób prawnych, w tym jednostek organizacyjnych Skarbu Państwa.

I

Rozstrzygnięcia przedstawionego zagadnienia prawnego wymaga wstępnej analizy przepisów określających strukturę organizacyjną oraz zadania rejonów dróg publicznych.

Podstawowe przepisy regulujące ustrój oraz właściwość organów sprawujących administrację w zakresie dróg publicznych obejmuje ustawa z 21.III.1985 r. o drogach publicznych (Dz.U. nr 14, poz. 60 ze zm.). W myśl art. 17 tej ustawy naczelnymi organami administracji państwowej (dzisiaj i rządowej), w sprawach budowy, modernizacji, utrzymania i odnowy dróg – w zależności od ich charakteru i umiejscowienia – są Minister Komunikacji lub Minister Administracji i Gospodarki Przestrzennej. Obecnie funkcje te skupia Minister Transportu i Gospodarki Morskiej.