Wyrok NSA z dnia 5 lipca 2023 r., sygn. II OSK 618/22

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Leszek Kiermaszek Sędziowie: Sędzia NSA Marzenna Linska-Wawrzon Sędzia del. WSA Jan Szuma (spr.) po rozpoznaniu w dniu 5 lipca 2023 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej M. D. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 25 października 2021 r., sygn. akt VII SA/Wa 1614/21 w sprawie ze skargi M. D. na decyzję Wojewody Mazowieckiego z dnia [...] maja 2021 r., nr [...] w przedmiocie odmowy uchylenia decyzji ostatecznej oddala skargę kasacyjną

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 25 października 2021 r., sygn. akt VII SA/Wa 1614/21 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę M. D. na decyzję Wojewody Mazowieckiego (zwanego dalej "Wojewodą") z dnia [...] maja 2021 r., nr [...], którą utrzymano w mocy decyzję Prezydent m.st. Warszawy (zwanego dalej "Prezydentem") decyzją z dnia [...] marca 2021 r., nr [...] o odmowie uchylenia – w wyniku wznowienia postępowania – ostatecznej decyzji własnej z dnia [...] sierpnia 2019 r., nr [...].

Wskazaną decyzją z dnia [...] sierpnia 2019 r. Prezydent zatwierdził projekt budowlany i udzielił [...] w Warszawie pozwolenia na budowę 24 budynków mieszalnych jednorodzinnych w zabudowie bliźniaczej z instalacją gazową oraz 1 budynku mieszkalnego jednorodzinnego wolnostojącego z instalacją gazową oraz 25 szamb szczelnych po 8 m3 każde na działkach nr [...], [...] i [...] z obrębu [...] w rejonie ul. [...] w Warszawie (kat. I).

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku złożyła skarżąca M. D. zarzucając naruszenie:

1. art. 28 ust. 2 w zw. z art. 3 pkt 20, art. 4 i 5 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jednolity Dz. U. 2019 r., poz. 1186 – w brzmieniu obowiązującym w dacie wydania decyli o pozwoleniu na budowę Prezydenta z dnia [...] sierpnia 2019 r.) poprzez błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że przepisami odrębnymi wprowadzającymi związane z obiektem budowlanym ograniczenia w zagospodarowaniu terenu mogą być wyłącznie przepisy administracyjnego prawa materialnego, a nie mogą nimi być samoistnie przepisy Kodeksu cywilnego chroniące prawo własności i inne prawa rzeczowe, podczas gdy przepisami na podstawie których dochodzi do wyznaczenia obszaru oddziaływania obiektu budowlanego są wszystkie powszechnie obowiązujące przepisy prawa, które wprowadzają określonego rodzaju ograniczenia w zakresie zagospodarowania, w tym zabudowy tego terenu, w tym przepisy Kodeksu cywilnego chroniące własność i ograniczone prawa rzeczowe. Zasadą procesu budowlanego jest bowiem zgodność zamierzenia budowlanego z prawem i poszanowanie uzasadnionych interesów osób trzecich, a to wymaga dokonania przez organ administracji oceny wpływu inwestycji również na ukształtowane w jej otoczeniu stosunki cywilnoprawne regulowane przede wszystkim przepisami Kodeksu cywilnego. Zdaniem skarżącej dokonanie błędnej wykładni wymienionych przepisów doprowadziło do odmowy zastosowania przez Sąd pierwszej instancji przepisów 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (na datę decyzji z dnia [...] sierpnia 2019 r. tekst jednolity Dz. U. z 2019 r. poz. 1145, dalej "K.c."), w tym znajdujących zastosowanie w sprawie przepisów art. 140, art. 144, art. 222 § 2 w zw. z art. 251 i art. 50, art. 285 § 1, art. 289 § 1 K.c. gwarantujących skarżącej prawo do niezakłóconego korzystania zgodnie z przeznaczeniem z należącej do niej nieruchomości mieszkalnej (działka nr [...] z obrębu [...] położona w Warszawie przy ul. [...]) wraz ze związaną z nią – stanowiącą jej część składową – służebnością gruntową przechodu i przejazdu obciążającą działkę nr [...] z obrębu [...], poprzez którą skarżąca realizuje dostęp do drogi publicznej. Zdaniem M. D. błąd wykładni prawa i będące jego konsekwencją niezastosowanie przepisów prawa cywilnego doprowadziło Sąd pierwszej instancji do wadliwej oceny, że skarżąca posiada jedynie interes faktyczny, a nie prawny w postępowaniu w sprawie pozwolenia na budowę z dnia [...] sierpnia 2019 r., nie jest jego stroną oraz nie może domagać się wznowienia postępowania w trybie art. 145 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (na datę zaskarżonej decyzji tekst jednolity Dz. U. z 2021 r., poz. 735 z późn. zm., dalej "K.p.a.") oraz merytorycznej weryfikacji wskazanej