Wyrok NSA z dnia 13 kwietnia 2023 r., sygn. III FSK 1872/21

Opłaty manipulacyjne naliczane przez organy administracyjne powinny mieć racjonalną zależność do czynności, za które są pobierane, i nie mogą przekraczać maksymalnej rozsądnej wielkości. Bez określenia górnej granicy, opłaty te mogą stać się dodatkową sankcją pieniężną dla dłużnika, co jest niezgodne z konstytucją.

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Stanisław Bogucki, Sędzia NSA Wojciech Stachurski (sprawozdawca), Sędzia WSA (del.) Anna Juszczyk-Wiśniewska, po rozpoznaniu w dniu 13 kwietnia 2023 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Łodzi od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 6 listopada 2019 r., sygn. akt III SA/Łd 704/19 w sprawie ze skargi Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Toruniu na postanowienie Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Łodzi z dnia 30 maja 2019 r., nr 1001-IEE2.711.88.2019.2.MOK w przedmiocie kosztów egzekucyjnych 1) uchyla zaskarżony wyrok w całości, 2) oddala skargę, 3) zasądza od Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Toruniu na rzecz Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Łodzi kwotę 340 (słownie: trzysta czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

1. Wyrok sądu pierwszej instancji.

Wyrokiem z 6 listopada 2019 r., III SA/Łd 704/19, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi, po rozpoznaniu sprawy ze skargi Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Toruniu (dalej: "Skarżący" lub "Wierzyciel"), uchylił postanowienie Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Łodzi z 30 maja 2019 r., nr 1001-IEE2.711.88.2019.2.MOK, a także poprzedzające je postanowienie Naczelnika [...] z 8 kwietnia 2019 r., nr 1016-SEE.711.P.509.2019.MG, wydane w przedmiocie obciążenia kosztami postępowania egzekucyjnego.

Zdaniem sądu, w kontrolowanej sprawie organy nie uwzględniły tego, że art. 64 § 6 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2018 r., poz. 1314 ze zm.; dalej: "u.p.e.a."), stanowiący podstawę rozstrzygnięcia, od chwili ogłoszenia wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 28 czerwca 2016 r., sygn. akt SK 31/14, musi być traktowany jako niezgodny z Konstytucją. Zawarte w uzasadnieniu wyroku Trybunału Konstytucyjnego wywody nakazują kierować się przy stosowaniu przepisów uznanych za niekonstytucyjne w zakresie, w jakim nie określają maksymalnej wysokości opłaty manipulacyjnej. Zdaniem sądu, obciążając Wierzyciela kosztami egzekucyjnymi z tytułu opłaty manipulacyjnej, organ w żaden sposób nie odniósł się do kwestii adekwatności ustalonych kosztów egzekucyjnych względem poziomu skomplikowania czynności podejmowanych przez organ egzekucyjny, poniesionego nakładu pracy przy egzekwowaniu należności, nie rozważył, czy została zachowana racjonalna zależność między ustaloną wysokością opłaty a czynnościami organów, za podjęcie których opłata ta została naliczona.