Wyrok NSA z dnia 7 lutego 2019 r., sygn. II FSK 318/17

Wydatki na odstępne mogą w warunkach danej sprawy stanowić koszt uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. Użycie w art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. zwrotu "w celu" oznacza, że nie zawsze wydatek przynieść musi skutek w postaci osiągnięcia przychodu, zachowania lub zabezpieczenia jego źródła. W przypadku odszkodowań, kar umownych i innych wydatków wynikających z odstąpienia przez podatnika od umowy należy uznać, że wykazują one związek z przychodami, wówczas gdy podatnik ma na uwadze możliwość osiągnięcia, choćby nawet potencjalnie jakiegoś przychodu, czy to z określonej innej transakcji, czy też na skutek redukcji kosztów pośrednich, czyli ogólnych, dotyczących całej działalności. Istotne jest więc, aby kwalifikując dany wydatek jako koszt podatkowy, uwzględniać również kwestię logicznego ciągu zdarzeń determinujących określone i konkretne działania podatnika, począwszy od momentu zawarcia wszystkich umów składających się na określone zdarzenie gospodarcze.

Teza od Redakcji

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Jan Grzęda, Sędzia NSA Andrzej Jagiełło (sprawozdawca), Sędzia WSA del. Marek Kraus, Protokolant Justyna Nawrocka, po rozpoznaniu w dniu 7 lutego 2019 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu działającego z upoważnienia Ministra Rozwoju i Finansów od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 24 listopada 2016 r. sygn. akt I SA/Po 817/16 w sprawie ze skargi P. sp. z o. o. z siedzibą w P. na interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu działającego z upoważnienia Ministra Finansów z dnia 26 stycznia 2016 r. nr ILPB3/4510-1-499/15-4/EK w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

UZASADNIENIE 1.1 Wyrokiem z dnia 24 listopada 2016 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu, po rozpoznaniu skargi P. sp. z o.o. (Spółka), uchylił interpretację indywidualną Dyrektora Izby Administracji Skarbowej działającego z upoważnienia Ministra Finansów z dnia 26 stycznia 2016 r. w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych. 1.2 Przedstawiając stan sprawy Sąd wskazał, że Spółka we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej zadała pytanie czy będzie uprawniona do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kwoty odstępnego, wypłaconego na rzecz dzierżawcy w związku z rozwiązaniem umowy dzierżawy terenu wykorzystywanego przez dzierżawcę na prowadzenie parkingu zawartej do maja 2016 r. Możliwość rozwiązania umowy przewidziana była jedynie w ściśle określonych przypadkach - zasadniczo w sytuacjach gdyby któraś ze stron umowy nie wywiązywała się ze swoich obowiązków umownych. Wynagrodzenie za wydzierżawienie terenu określone był procentowo. W związku z tym, że umowa była zawarta kilkanaście lat temu, zasady rozliczeń określone w umowie oraz aneksach do niej odbiegały od zasad stosowanych obecnie przez Spółkę z innym podmiotem zarządzającym pozostałymi parkingami na terenie portu [...]. Po przeanalizowaniu sytuacji stwierdziła, że istnieją możliwości zwiększenia przychodów w związku z użytkowaniem parkingów wokół portu [...], jednak w istniejącej formule umownej i w związku z brakiem zgody przez dzierżawcę na zmianę zasad rozliczeń, zwiększenie przychodów skarżącej było niemożliwe bez rozwiązania umowy. Dodatkowo Spółka wskazała, że od ponad dwóch lat prowadzi intensywny program inwestycyjny związany z rozbudową i modernizacją infrastruktury parkingowej [...]. Inwestycja ma charakter zmiany infrastruktury parkingowej również na terenie dzierżawionym przez dzierżawcę. Zmiany dotyczą głównie zasad organizacji ruchu, systemu pobierania opłat. W efekcie, parkingi położone na terenie dzierżawcy, przed rozwiązaniem umowy były rozliczane poprzez dwa niezależne systemy poboru opłat. Fakt ten wpływał niekorzystnie na komfort obsługi pasażerów korzystających z portu [...]. Ponadto, administrowanie parkingami przez dzierżawcę nie było z punktu widzenia Spółki w pełni satysfakcjonujące. Z tych przyczyn zdecydowała o rozwiązaniu umowy z dzierżawcą już od października 2015 r. W październiku 2015 r. zawarto porozumienie , na mocy którego umowa (wraz z aneksami) została rozwiązana na skutek zgodnego oświadczenia stron. Zgodnie z porozumieniem Spółka została zobowiązana do wypłaty na rzecz dzierżawcy odstępnego za przedterminowe rozwiązanie umowy. Zdaniem Spółki będzie ona uprawniona na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2014 r., poz. 851 ze zm.- dalej u.p.d.o.p.) do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kwoty odstępnego, wypłaconego na rzecz dzierżawcy w związku z zawarciem porozumienia i rozwiązaniem umowy. W jej ocenie rozwiązanie umowy i wypłata odstępnego była ukierunkowana na zabezpieczenie źródła przychodu, jakim jest prowadzona działalność gospodarcza polegająca na administrowaniu portem [...].