Wyrok NSA z dnia 26 listopada 2018 r., sygn. II OSK 301/18

Administracyjne postępowanie

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Zdzisław Kostka Sędziowie sędzia NSA Jerzy Stelmasiak sędzia del. WSA Agnieszka Wilczewska - Rzepecka (spr.) po rozpoznaniu w dniu 26 listopada 2018 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej M. R. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 13 grudnia 2017 r., sygn. akt IV SA/Po 941/17 w sprawie ze skargi M. R. na postanowienie [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] sierpnia 2017 r., nr [ ...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania 1. uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Poznaniu, 2. zasądza od [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego na rzecz M. R. kwotę 440 (czterysta czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 13 grudnia 2017 r., sygn. akt IV SA/Po 941/17, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu, oddalił skargę M. R. na postanowienie [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] sierpnia 2017 r., nr [...], w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania.

W uzasadnieniu wyroku Sąd I instancji wskazał na następujące ustalenia faktyczne: M. R. pismem z dnia 2 maja 2017r. powołując się na art. 71 a ust. 1 pkt 1 (bądź art. 66 ust. 2) ustawy z dnia 7 lipca 1994r. Prawo budowlane (j.t. Dz.U. z 2016r. poz. 290 ze zm., obecnie j.t. Dz.U z 2017r. poz. 1332 - dalej p.b.) wniosła o wstrzymanie (zakazanie) użytkowania obiektu budowlanego warsztatu ślusarskiego na dz. nr [...] w G.. Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w [...] (dalej PINB w [...]), po rozpatrzeniu powyższego wniosku, postanowieniem z dnia [...] lipca 2017r. nr [...], działając na podstawie art. 61a §1 i art. 123 ustawy z dnia 14 czerwca 1960r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. 2017r. poz. 1257 - dalej k.p.a) odmówił wszczęcia postępowania w sprawie wstrzymania (zakazania) użytkowania obiektu budowlanego warsztatu ślusarskiego na dz. nr [...] w G.. W uzasadnieniu tego postanowienia organ wskazał, że na skutek podania M. R. z dnia 28 kwietnia 2016r. wszczęto postępowanie w sprawie legalności zmiany sposobu użytkowania budynku garażowego na warsztat ślusarski na dz. nr [...] położonej w G. przy ul. J. [...] zakończone w dniu [...] grudnia 2016r. decyzją znak [...] umarzającą w całości postępowanie administracyjne w tym zakresie. [...] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego (dalej [...]WINB) decyzją z dnia [...] stycznia 2017r. znak: [...] utrzymał w/w decyzję. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu wyrokiem z dnia 26 kwietnia 2017r. sygn. akt IV SA/Po 231/17 uchylił zaskarżoną decyzję [...]WINB i poprzedzająca ją decyzję PINB w [...]. Od wyroku J. U. wniósł skargę kasacyjną, która dotychczas nie została rozpozna. PINB w [...] wskazał zatem, że prowadził już postępowanie z wniosku M. R. z dnia 28 kwietnia 2016r., a żądanie z dnia 2 maja 2017r. dotyczy sprawy, która była już przedmiotem postępowania (żądanie dotyczy wstrzymania - zakazania użytkowania obiektu budowlanego warsztatu ślusarskiego na działce nr [...] położonej w G.) i tego samego zagadnienia prawnego (zmiany sposobu użytkowania i wstrzymania użytkowania tego samego obiektu budowlanego). W świetle powyższego, wobec faktu, iż w obrocie prawnym pozostają decyzje wydane w przedmiotowej sprawie, PINB w [...] uznał, iż należało odmówić wszczęcia postępowania w sprawie. M. R. wniosła zażalenie od powyższego postanowienia podkreślając, iż organ winien prowadzić postępowanie w sprawie przekroczenia poziomu hałasu generowanego przez warsztat jeśli nie w oparciu o art. 71 a ust. 1 pkt 1 p.b. to w oparciu o przepisy art. 66 ust. 2 p.b. [...] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego (dalej [...]WINB) po rozpatrzeniu powyższego zażalenia, postanowieniem z dnia [...] sierpnia 2017r. nr [...], działając na podstawie art. 138 §1 pkt 1 i art. 123 w zw. z art. 144 k.p.a. utrzymał zaskarżone postanowienie w mocy. W uzasadnieniu postanowienia organ odwoławczy wskazał, że przesłanką do wydania postanowienia w trybie art. 61a k.p.a. jest zaistnienie m.in. innych przyczyn uniemożliwiających wszczęcie postępowania, które w sposób oczywisty stanowią przeszkodę do wszczęcia postępowania tj. m.in. gdy wniosek dotyczy żądania wszczęcia postępowania w sprawie rozstrzygniętej już decyzją lub żądania w sprawie, w której toczy się postępowanie przed właściwym organem administracji. Prowadzenie przez PINB postępowania w sprawie legalności zmiany sposobu użytkowania budynku garażowego na warsztat ślusarski na dz. nr [...] położonej w G. przy ul. J. [...], jest inną uzasadnioną przyczyną. Organ odwoławczy uznał zatem, że brak jest podstawy do wszczęcia i prowadzenia postępowania. PINB prowadził postępowanie i postępowanie to zostało zakończone ostateczną decyzją, a na skutek wyroku WSA w Poznaniu postępowanie to ma być nadal prowadzone (wyrok nie jest prawomocny). M. R. wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, domagając się uchylenia postanowienia [...]WINB oraz poprzedzającego go postanowienia PINB w [...]. Zaskarżonej decyzji (winno być postanowienia - uwaga Sądu) zarzucono naruszenie art. 61a § 1 k.p.a. polegające na wadliwym uznaniu, że z innych uzasadnionych przyczyn postępowanie nie może być wszczęte. Zdaniem skarżącej organy wadliwie uznały, że wniesienie skargi kasacyjnej przez sprawcę zagrożeń (inwestora) w sprawie zmiany sposobu użytkowania budynku garażowego na warsztat ślusarski uniemożliwia zastosowanie ochrony tymczasowej- wstrzymania (zakazania) użytkowania warsztatu ślusarskiego. Zdaniem skarżącej organy orzekające w sprawie naruszyły również § 323 - 327 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie w aspekcie Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku. Warsztat ślusarski emituje bowiem ponadnormatywny poziom hałasu dla terenu zabudowy mieszkaniowej, gdyż nie został zaprojektowany ani wykonany w taki sposób, aby poziom hałasu na który są narażeni ludzie znajdujący się w jego sąsiedztwie (skarżąca i jej rodzina), nie stanowił zagrożenia dla ich zdrowia, a także umożliwiał im pracę, odpoczynek i sen w zadowalających warunkach. [...] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie, podtrzymując swą dotychczasową argumentację. W merytorycznym uzasadnieniu wyroku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu wskazał, że skarga nie zasługiwała na uwzględnienie gdyż zaskarżone postanowienie odpowiada prawu. Jak wynika z akt sprawy od 2016r. na podstawie wniosku złożonego przez skarżącą toczy się postępowanie w przedmiocie legalności użytkowania obiektu budowlanego warsztatu ślusarskiego na dz. nr [...] w G., w ocenie Sądu w niniejszej sprawie uznać należy, że PINB w [...] słusznie wydał postanowienie odmawiające wszczęcia odrębnego postępowania w sprawie wstrzymania (zakazania) użytkowania obiektu budowlanego warsztatu ślusarskiego na dz. nr [...] w G.. Jak wynika bowiem z akt sprawy postępowanie dotyczące legalności zmiany sposobu użytkowania budynku garażowego na warsztat ślusarski prowadzone jest od 2016r. Postępowanie w tym zakresie pierwotnie zakończone zostało decyzją [...]WINB z dnia [...] stycznia 2017r. nr [...] utrzymującą w mocy decyzję PINB w [...] z dnia [...] grudnia 2016r. nr [...] umarzającą postępowanie w sprawie legalności zamiany sposobu użytkowania budynku garażowego na warsztat ślusarski. Obie w/w decyzje zostały uchylone nieprawomocnym wyrokiem WSA w Poznaniu z dnia IV SA/Po 231/2017. Postępowanie w sprawie legalności zmiany sposobu użytkowania budynku garażowego na warsztat ślusarski jest zatem nadal w toku. Brak jest więc podstaw do jego ponownego wszczęcia. Sąd I instancji wskazał, iż jak wynika z treści wydanych postanowień organy obu instancji nie odniosły się do zasadności rozpoznania złożonego przez skarżącą wniosku w zakresie w jakim skarżąca powołała się na art. 66 ust. 2 p.b. Powyższe w ocenie Sądu nie uzasadnia jednak uchylenia zaskarżonych postanowień. Sąd wojewódzki stwierdził ponadto, że nie jest dopuszczalne łączenie trybu postępowania naprawczego z odrębnym trybem, mającym na celu zapewnienie właściwego, bezpiecznego stanu technicznego istniejących obiektów. Rzeczą organów nadzoru budowlanego na skutek uchylenia przez Sąd decyzji [...]WINB z dnia [...] stycznia 2017r. nr [...] i decyzji PINB w [...] z dnia [...] grudnia 2016r. nr [...] umarzającej postępowanie w sprawie legalności zmiany sposobu użytkowania budynku garażowego na warsztat ślusarski, będzie bowiem zbadanie legalności robót budowlanych wykonanych na podstawie zgłoszenia oraz ewentualnie ustalenie, czy i jakie czynności należy wykonać aby doprowadzić całą inwestycję do szeroko rozumianego stanu zgodnego z prawem, a stosowna ocena powinna znaleźć wyraz w wydanej decyzji administracyjnej. W ramach tego postępowania PINB w [...] rozważał będzie m.in. wydanie postanowienia o wstrzymaniu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części, wyda stosowne rozstrzygnięcie z uwzględnieniem treści § 323- 327 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (j.t. Dz.U. z 2015r., poz. 1422 ze zm.). Przepisy w/w rozporządzenia mają bowiem zastosowanie w postępowaniu dotyczącym legalności zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części. Skargę kasacyjną od powyższego wyroku złożyła M. R.. Na podstawie art. 173 § 1 i art. 173 pkt. 1 i 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (zwanej dalej "ppsa"), zaskarżyła w całości wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego Poznaniu z dnia 13 grudnia 2017r. wnosząc o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji oraz o zasądzenie od organu na rzecz skarżącej M. R. niezbędnych kosztów postępowania kasacyjnego w kwocie 440 zł [wynagrodzenia pełnomocnika - 240 zł, kosztów sądowych - wpisu od skargi kasacyjnej 100 zł, opłaty kancelaryjnej - 100 zł].