Wyrok NSA z dnia 18 kwietnia 2018 r., sygn. II OSK 2673/17

Administracyjne postępowanie

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Zofia Flasińska Sędziowie sędzia NSA Małgorzata Miron sędzia del. WSA Agnieszka Wilczewska - Rzepecka (spr.) po rozpoznaniu w dniu 18 kwietnia 2018 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej P. [...] w P. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 31 maja 2017 r., sygn. akt IV SA/Po 118/17 w sprawie ze skargi P. [...] w P. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] grudnia 2016 r., nr [...] w przedmiocie stwierdzenia uchybienia terminu do wniesienia odwołania oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 31 maja 2017r., sygn. akt IV SA/Po 118/17, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu, po rozpoznaniu sprawy ze skargi P. [...] na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z [...] grudnia 2016r. nr [...], w przedmiocie stwierdzenia uchybienia terminu do wniesienia odwołania, oddalił skargę.

W uzasadnieniu wyroku Sąd I instancji wskazał, że decyzją z dnia [...] kwietnia 2016 r. nr [...], Prezydent Miasta [...] ustalił warunki zabudowy dla inwestycji polegającej na budowie 3 budynków mieszkalnych wielorodzinnych, przewidzianej do realizacji na terenie działki nr [...], ark. [...], obręb N., położonej przy ul. B. w P.. W dniu 10 czerwca 2016 r. do organu I instancji wpłynęło odwołanie P. [...] z dnia 8 czerwca 2016 r. zawierające wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania. W ocenie odwołującej doszło do naruszenia art. 45 k.p.a. polegającego na uznaniu za prawidłowe doręczenie decyzji z dnia [...].04.2016 r. P. [...], podczas gdy na zwrotnym potwierdzeniu odbioru przesyłki widniejenieczytelny podpis jakiejś nieznanej osoby, przy czym z pewnością podpis ten nie został uczyniony przez [...] M. N., jedynej osoby uprawnionej do odbioru przesyłek w imieniu odwołującej się P.. Odwołująca wskazała, że w dniu 3.06.2016 r. jej pełnomocnik udał się do Urzędu Miasta [...] i sporządził fotokopię decyzji nr [...] z dnia [...].04.2016 r., zapoznając się tym samym z jej treścią. Postanowieniem z dnia [...] grudnia 2016 r. Nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...] stwierdziło uchybienie terminu do wniesienia odwołania. W uzasadnieniu swego rozstrzygnięcia organ II instancji wskazał, że zaskarżona decyzja Prezydenta Miasta [...] nr [...], z dnia [...].04.2016 r. adresowana do P. [...], zgodnie ze zwrotnym potwierdzeniem odbioru została doręczona w dniu 27.04.2016 r. (środa). Odwołanie zaś wnosi się w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji stronie, o czym skarżący zostali pouczeni w przedmiotowej decyzji Prezydenta Miasta [...]. Zatem ostateczny termin do wniesienia odwołania od decyzji Prezydenta Miasta [...] z dnia [...].04.2016 r. upłynął w dniu 11.05.2012 r. (środa). Odwołanie z 8.06.2016 r. od ww. decyzji zostało wniesione przez P. [...] [...] w dniu 8.06.2016 r. (środa), za pośrednictwem Poczty Polskiej. Oznacza to, iż przedmiotowe odwołanie wpłynęło po terminie przysługującym do jego wniesienia. Kolegium wskazało, że odwołanie P. [...] zawierało wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania od decyzji. SKO postanowieniem z dnia [...].12.2016 r. Nr [...] odmówiło P. [...], przywrócenia terminu do wniesienia odwołania od decyzji Prezydenta Miasta [...] nr [...], znak: [...] z dnia [...].04.2016 r. W ocenie SKO skoro termin do wniesienia odwołania nie został przywrócony, to organ odwoławczy nie ma innej możliwości jak tylko stwierdzić uchybienie terminu do wniesienia odwołania, co wynika z przepisu art. 134 k.p.a. Nie jest to zależne od swobodnego uznania organu, lecz wynika z bezwzględnie obowiązującej normy prawnej. W związku z powyższym, zgodnie z art. 134 K.p.a. Kolegium stwierdziło w drodze postanowienia uchybienie terminu do wniesienia odwołania. Skargę na postanowienie wywiodła P. [...] wnosząc o jego uchylenie. Zaskarżonemu postanowieniu zarzucono naruszenie art. 45 k.p.a. poprzez bezpodstawne uznanie, że decyzja Prezydenta Miasta [...] została odebrana przez upoważnionego pracownika P. [...], podczas gdy jedyną osobą upoważnioną do odbioru pism w imieniu w/w P. był i jest nadal tylko [...] M. N. - który nie odebrał przedmiotowej decyzji a więc należy uznać, że w/w P. nie doręczono prawidłowo w/w decyzji; naruszenie art. 58 § 1 k.p.a. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, a w konsekwencji błędne przyjęcie, że skarżąca P. nie uprawdopodobniła braku swojej winy w uchybieniu terminu do wniesienia odwołania od w/w decyzji; naruszenie art. 7 k.p.a w zw. z art. 77 § 1 k.p.a., tj. niedokładne wyjaśnienie stanu faktycznego i prawnego sprawy oraz brak wszechstronnego rozpatrzenia całości materiału dowodowego, w szczególności poprzez niepodjęcie jakichkolwiek działań, które miałyby na celu sprawdzenie, czy doręczenie przesyłki nastąpiło skutecznie do rąk osoby uprawnionej do odbioru pism w imieniu P. [...] oraz sprawdzenie wiarygodności okoliczności niedotrzymania terminu, na które powołała się wnioskująca o jego przywrócenie ww. p.. W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, podtrzymując stanowisko wyrażone w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia. Przechodząc do merytorycznego uzasadnienia podjętego rozstrzygnięcia Sąd I instancji wskazał, że jednym z warunków skutecznego skorzystania ze środka zaskarżenia jest zachowanie terminu wskazanego w art. 129 § 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 223 tj. czternaście dni od dnia doręczenia decyzji stronie. Termin określony w tym przepisie jest terminem prekluzyjnym, a zatem jego uchybienie powoduje, że wniesienie odwołania przez stronę po jego upływie jest bezskuteczne. Oznacza to, że postanowienie wydane w trybie art. 134 k.p.a. zamyka postępowanie odwoławcze. Jednocześnie konsekwencją wniesienia odwołania po upływie 14 - dniowego terminu, zgodnie z art. 134 k.p.a., jest obowiązek stwierdzenia przez organ odwoławczy uchybienia terminu do wniesienia odwołania. Ponadto w niniejszej sprawie bezsporne jest, że SKO postanowieniem z dnia [...].12.2016 r. Nr [...] odmówiło skarżącej, przywrócenia terminu do wniesienia odwołania od decyzji Prezydenta Miasta z dnia [...].04.2016 r.. Rozpoznając niniejszą sprawę sąd wojewódzki zwrócił uwagę, na to, że organ procedując w przedmiocie terminowości wniesienia środka odwoławczego jest zobligowany zbadać wnikliwie okoliczności dotyczące prawidłowości i daty doręczenia adresatowi zaskarżonego rozstrzygnięcia. Doręczenie decyzji jest czynnością materialno-techniczną, z której dokonaniem prawo wiąże określone prawnie doniosłe skutki. Jednym z nich jest rozpoczęcie biegu terminu do dokonania określonej czynności procesowej. W sprawie niniejszej nie ulega kwestii, że decyzja organu I instancji została prawidłowo doręczona skarżącej. Sąd podkreślił, iż w aktach administracyjnych sprawy nie znajduje się jakikolwiek dokument, z którego wynikałoby upoważnienie dla konkretnej osoby do odbioru korespondencji w sprawie. Wobec powyższego wszystkie ustawowo określone wymagania wobec osoby, której przesyłkę można przekazać zostały w niniejszej sprawie spełnione. Skarżąca jako osoba poinformowana o toczącym się postępowaniu administracyjnym i mogąca spodziewać się korespondencji od organu, powinna była, zachowując odpowiednią staranność, zadbać o swoje sprawy i jeżeli nie chciała, aby korespondencja skierowana do niej przekazywana była innym niż p. osobom, powinna była podjąć działania mające temu zapobiec (chociażby, poprzez złożenia takiego oświadczenia do akt administracyjnych bądź złożenie zastrzeżenia na poczcie). Jeżeli skarżąca takich działań nie podjęła, to w rezultacie przesyłka skierowana do niej i odebrana przez dorosłego domownika, doręczona została poprawnie, nawet jeżeli nie została przekazana przez tą osobę p.. Sąd I instancji, uznał, że w sprawie nie doszło do naruszenia przepisów prawa procesowego. Wydane przez organ odwoławczy zaskarżone postanowienie z dnia [...] grudnia 2016 r. znajduje oparcie w powołanych w jego sentencji przepisach: art. 134 w zw. z art. 127 § 3 k.p.a. Skargę kasacyjną od powyższego wyroku złożyła P. [...], wnosząc o jego uchylenie w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji, oraz o zasądzenie kosztów postępowania sądowego za wszystkie instancje, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych. Skarga kasacyjna jest identycznej treści jak w sprawie o sygn. akt II OSK 2672/17 dotyczącej odmowy przywrócenia terminu do wniesienia odwołania.