Wyrok NSA z dnia 21 czerwca 2018 r., sygn. I FSK 1448/16

1. Rezygnacja ze zwolnienia i wybór opodatkowania dostawy nieruchomości, o którym mowa w art. 43 ust. 10 u.p.t.u. jest wyrazem woli obydwóch stron transakcji, podczas gdy obowiązanym z tytułu podatku od czynności cywilnoprawnych od umowy sprzedaży jest tylko kupujący. Nie sposób w związku z tym za racjonalne uznać działania pozbawionego własnych środków finansowych sprzedającego, polegające na rezygnacji ze zwolnienia od podatku od towarów i usług w sytuacji, w której brak było podstaw do oczekiwania przez ten podmiot zapłaty kwoty odpowiadającej (co najmniej) podatkowi należnemu z tytułu dostawy.

2. Na gruncie podatku od towarów i usług nadużycie prawa należy rozumieć jako zachowanie sprzeczne z celem gospodarczo-społecznym prawa do odliczenia podatku wyrażonym w art. 86 ust. 1 u.p.t.u., z uwagi na to, że mimo formalnego spełnienia przesłanki do realizacji tego prawa, ukształtowane zasadniczo zostało w celu uzyskania korzyści podatkowej.

3. Przepis art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. c) u.p.t.u. odwołuje się zarówno do art. 58 jak i art. 83 Kodeksu cywilnego. Użycie w tym wypadku spójnika "i" oznacza to, że w myśl art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. c) u.p.t.u. nie można obniżyć podatku należnego o podatek naliczony z faktur dokumentujących czynność nie tylko pozorną, ale również na zasadzie art. 58 § 1 i § 2 K.c., sprzeczną z ustawą, mającą na celu obejście ustawy, bądź sprzeczną z zasadami współżycia społecznego. Dlatego dla oceny zasadności zastosowania art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. c) u.p.t.u. nie ma decydującego znaczenia prawidłowość zakwalifikowania przez organy podatkowe kwestionowanej czynności do art. 58 K.c. bądź art. 83 K.c.

Teza od Redakcji

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Arkadiusz Cudak, Sędzia NSA Janusz Zubrzycki, Sędzia del. WSA Zbigniew Łoboda (sprawozdawca), Protokolant Anna Błażejczyk, po rozpoznaniu w dniu 21 czerwca 2018 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej N. [...] Sp. z o. o. w N. [...] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 5 maja 2016 r. sygn. akt I SA/Go 95/16 w sprawie ze skargi N. [...] Sp. z o. o. w N. [...] na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Z. [...] z dnia 21 stycznia 2016 r. nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług za styczeń 2014 r. oddala skargę kasacyjną.