Wyrok NSA z dnia 9 czerwca 2017 r., sygn. I OSK 2320/15

Nieruchomości

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Marek Stojanowski sędzia NSA Wojciech Jakimowicz sędzia del. WSA Marian Wolanin (spr.) Protokolant starszy asystent sędziego Łukasz Mazur po rozpoznaniu w dniu 9 czerwca 2017 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Powiatu W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 12 marca 2015 r. sygn. akt IV SA/Wa 94/15 w sprawie ze skargi Powiatu W. na decyzję Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia [...] października 2014 r. nr [...] w przedmiocie ustalenia odszkodowania za nieruchomość oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 12 marca 2015 r., sygn. akt IV SA/Wa 94/15, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę Powiatu W. na decyzję Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia [...] października 2014 r., Nr [...], w przedmiocie ustalenia odszkodowania za nieruchomość.

W uzasadnieniu wyroku wskazano, że nieruchomość położona w W., oznaczona nr ew. [...] i [...], stanowiąca własność Powiatu W., decyzją Wojewody Dolnośląskiego z dnia [...] kwietnia 2012 r., Nr [...], o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, została przeznaczona pod budowę obwodnicy miasta W. Następnie decyzją z dnia [...] maja 2014 r. Wojewoda Dolnośląski orzekł o ustaleniu odszkodowania w kwocie [...] zł na rzecz Powiatu W. z tytułu nabycia własności przedmiotowej nieruchomości przez Skarb Państwa. Po rozpatrzeniu odwołania Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad i Miasta W., Minister Infrastruktury i Rozwoju, decyzją z dnia [...] października 2014 r., uchylił decyzję organu pierwszej instancji o ustaleniu odszkodowania i orzekł o przyznaniu tego odszkodowania na rzecz Miasta W., jako miasta na prawach powiatu. Organ odwoławczy wskazał, że na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 lipca 2012 r. w sprawie przywrócenia miastu W. statusu miasta na prawach powiatu oraz ustalenia granic powiatu w. (Dz.U. z 2012 r. poz. 853), z dniem [...] stycznia 2013 r. Miastu W. przywrócono status miasta na prawach powiatu, natomiast powiat w. objął następujące gminy o statusie miasta: B., J. i S. oraz gminy: C., G., M., S. i W. Powołane rozporządzenie weszło w życie w toku postępowania administracyjnego dotyczącego ustalenia odszkodowania za nieruchomość. Obowiązek odszkodowawczy powstaje w momencie przejścia własności przejętej nieruchomości na rzecz podmiotu publicznego - gdy decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji stanie się ostateczna. Nie można jednak przyjąć, że z faktu tego wynika wymóg dochowania tożsamości podmiotowej, czyli brak możliwości przeniesienia (przejścia) roszczenia na inny podmiot. Przyjęcie takiej interpretacji, bez dopuszczenia jakichkolwiek odstępstw, wpłynęłoby na całkowite pominięcie zaistniałej sytuacji prawnej i faktycznej oraz nieuwzględnienie nowopowstałego bytu prawnego, jakim jest Miasto W. W niniejszej sprawie występuje następstwo prawne (sukcesja uniwersalna) - kiedy jeden byt prawny przestaje istnieć i w jego miejsce wchodzi kolejny. Sukcesja praw i obowiązków możliwa jest bowiem wtedy, gdy w miejsce poprzednika prawnego, pomimo że nie traci bytu prawnego, na mocy przepisów materialnych, wchodzi następca prawny. Brak możliwości wstąpienia miasta na prawach powiatu w dotychczas istniejące stosunki prawne byłby sprzeczny z zasadami, które obowiązywały przy tworzeniu miast na prawach powiatu, co regulowała ustawa z dnia 13 października 1998 r. - Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz.U. Nr 133, poz. 872, ze zm.) oraz ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz.U. z 2013 r. poz. 595, ze zm.). W przepisach tych został rozstrzygnięty sposób funkcjonowania nowego modelu administracji publicznej, w którym przyjęto zasadę ciągłości. Oznaczało to, że nie zostaną zlikwidowane istniejące struktury, a nowe będą budowane od podstaw, ale jednostki samorządu terytorialnego oraz organy administracji rządowej wykonujące władztwo administracyjne po 1 stycznia 1999 r. przejmą od dotychczasowych struktur m.in. mienie, pracowników czy zorganizowany aparat pomocniczy. Zasady te - w drodze analogii - należy odnieść do niniejszego przypadku W. Z dniem 1 stycznia 2013 r. Miasto W. zostało powiatem grodzkim i z mocy prawa przejęło mienie należące do Powiatu W., położone na obszarze miasta na prawach powiatu. Natomiast obecnie istniejący Powiat W. przejął mienie należące do pozostałych gmin tworzących ten powiat.