Wyrok NSA z dnia 9 lutego 2017 r., sygn. I OSK 779/15

Eksponowanie trafnych zarzutów, nawet bez poparcia innego operatu, nie zwalnia organu od dogłębnej oceny tegoż w oparciu o zgłoszone zarzuty, przy czym nie można wykluczyć zlecenia wyceny innemu biegłemu na podstawie samodzielnej konkluzji dokonanej przez organ, zwłaszcza jeśli wyjaśnienia biegłego sporządzającego operat są niewystarczające dla odparcia zarzutów skierowanych przeciwko niemu. Orzecznictwo sądowoadministracyjne wskazuje na taką potrzebę wówczas, gdy w sprawie sporządzono klika operatów różnej treści dotyczących tej samej nieruchomości.

Teza od Redakcji

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Aleksandra Łaskarzewska sędzia NSA Wiesław Morys (spr.) sędzia del. WSA Mirosław Wincenciak Protokolant starszy asystent sędziego Anna Siwonia -Rybak po rozpoznaniu w dniu 9 lutego 2017 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Wojewody W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 19 listopada 2014 r. sygn. akt IV SA/Po 648/14 w sprawie ze skargi Uniwersytetu [...] w P. na decyzję Wojewody W. z dnia [...] maja 2014 r. nr [...] w przedmiocie wywłaszczenia nieruchomości 1. uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Poznaniu do ponownego rozpoznania; 2. zasądza od Uniwersytetu [...] w P. na rzecz Wojewody W. kwotę 300 (trzysta) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego; 3. oddala wniosek J. D. o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Zaskarżonym wyrokiem Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu uwzględnił skargę Uniwersytetu [...] w P. (dalej Uniwersytet albo skarżący) na sprecyzowaną w sentencji decyzję Wojewody W. i uchylił tę decyzję, orzekł o jej wykonalności i kosztach postępowania.

Jak wynika z jego uzasadnienia wyrok ten zapadł w następującym stanie faktycznym: decyzją z dnia [...] sierpnia 2011 r. Prezydent Miasta P. ustalił lokalizację inwestycji celu publicznego - budowy zespołu domów studenckich dla Uniwersytetu, z przedszkolem i stołówką, przewidzianej do realizacji na m.in. działce nr [...] należącej do J. D. Decyzja ta została utrzymana w mocy decyzją Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. z dnia [...] października 2011r. Następnie Prezydent P., na mocy wskazanych w osnowie przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.), dalej u.g.n., decyzją z dnia [...] listopada 2013 r. orzekł o wywłaszczeniu tej nieruchomości, ustalił odszkodowanie w kwocie 1.926.695 zł, zobowiązując Uniwersytet do jego wypłaty w określonym w decyzji terminie właścicielowi. W jej uzasadnieniu powołał się na ostateczną decyzję lokalizacyjną, brak zgody na dobrowolne zbycie przedmiotowej nieruchomości, wreszcie na ustaloną przez biegłego T. S. jej wartość. Decyzję tę zaskarżyli odwołaniami Uniwersytet i J. D., kwestionując wysokość odszkodowania. W pierwszym zarzucono uchybienie przepisom rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego (Dz. U. Z 2004 r. Nr 207, poz. 2109 ze zm.), dowodząc w szczególności nieprawidłowego doboru materiału porównawczego, co doprowadziło do ustalenia wartości niemającej charakteru wartości rynkowej, nadto brak uzasadnienia przyjętej metody szacowania. Podważono przyjęte wartości nieruchomości, zwłaszcza wskazując na nieuzasadniony dobór do porównania prawa użytkowania wieczystego, jak też klasyfikację stanu nieruchomości. Odwołanie J. D. zasadzało się na podobnych wadliwościach, dodatkowo pobieżnej wizji, niezastosowaniu zasady korzyści, dowolności ważenia atrybutów cenotwórczych. Wojewoda W. tych zarzutów nie uwzględnił i zaskarżoną decyzją utrzymał w mocy powyższe rozstrzygnięcie. W jej uzasadnieniu przedstawił tok postępowania i mające zastosowanie w sprawie przepisy prawa, po czym wyjaśnił, że wywłaszczenie miało w nich oparcie oraz w ustalonym stanie faktycznym. Co do odszkodowania zważył, iż po myśli art. 130 ust. 1 i 2 u.g.n., jego wysokość ustala się według stanu, przeznaczenia i wartości wywłaszczanej nieruchomości w dniu wydania decyzji o wywłaszczeniu. Czyni się to na podstawie opinii rzeczoznawcy majątkowego. Wedle przepisanych reguł pierwszorzędnym kryterium jest wartość rynkowa nieruchomości (art. 134 ust. 1 u.g.n.), którą stanowi najbardziej prawdopodobna jej cena, możliwa do uzyskania na rynku, z uwzględnieniem szczegółowych zasad uregulowanych w art. 151 ust. 1 u.g.n. W jego ocenie operat szacunkowy sporządzony w sprawie odpowiada tym wymogom. Biegły T. S. w podejściu porównawczym, przy wykorzystaniu metody korygowania ceny średniej, określił wartość przedmiotowej nieruchomości stosując właściwe kryteria. Zebrane dane są prawidłowe, a opinia dostatecznie uzasadniona. Uwzględnił wartości 11 nieruchomości podobnych, ustalając średnią cenę na 324,58 zł za metr kwadratowy, którą skorygował 321,33 zł. Zasadnie też przyjął, iż przeznaczenie nieruchomości nie uległo zmianie, zatem zasada korzyści nie ma tu zastosowania. W konsekwencji czego opinię tę organ uznał za spójną, logiczną i zupełną, a więc za wiarygodną w zakresie, w jakim podlega ona jego ocenie. Zatem zarzuty odwołań okazały się nietrafne. Na koniec Wojewoda wskazał, że ocenił decyzję organu I instancji i rozpatrzył sprawę w całości, a to z uwagi na to, iż decyzja wywłaszczeniowa stanowi wraz z częścią orzekającą o odszkodowaniu jednolitą całość. Odszkodowanie jest bowiem integralną częścią decyzji wywłaszczeniowej. Zatem przyjął, iż odwołania są zwrócone przeciwko całej decyzji, mimo zastrzeżeń co do użytych w nich sformułowań i wątpliwości w tej materii.