Wyrok NSA z dnia 2 sierpnia 2017 r., sygn. II FSK 1870/15

Gmina może opodatkować daniną od nieruchomości należące do przedsiębiorstwa energetycznego latarnie zlokalizowane w pasie drogowym. Przesłanka zlokalizowania latarni w pasie drogowym nie wystarcza, aby budowle takie jak latarnie zostały zwolnione z podatku od nieruchomości.

Gazeta Samorządu i Administracji nr 2/2018

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Andrzej Jagiełło, Sędzia NSA Beata Cieloch (sprawozdawca), Sędzia WSA del. Dariusz Skupień, Protokolant Joanna Bańbura, po rozpoznaniu w dniu 2 sierpnia 2017 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej E. sp. z o.o. z siedzibą w S. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 18 lutego 2015 r. sygn. akt I SA/Gd 1477/14 w sprawie ze skargi E. sp. z o.o. z siedzibą w S. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Gdańsku z dnia 1 października 2014 r. nr [...] w przedmiocie podatku od nieruchomości za 2010 r. oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

I.1. Zaskarżonym wyrokiem z 18 lutego 2015 r., sygn. akt I SA/Gd 1477/14 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku oddalił skargę E. Sp. z o.o. z siedzibą w S. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Gdańsku z 1 października 2014 r. nr [...] w przedmiocie podatku od nieruchomości za 2010 r.

I.2. W uzasadnieniu Sąd ten wskazał, że Burmistrz P. decyzją z 30 września 2013 r. określił Spółce wysokość zobowiązania podatkowego w podatku od nieruchomości za 2010 r., bowiem Spółka w deklaracji na podatek od nieruchomości nie wykazała do opodatkowania budowli (słupów/latarni oświetleniowych).

Po rozpatrzeniu odwołania Spółki Samorządowe Kolegium Odwoławcze decyzją z 1 października 2014 r. utrzymało decyzję Burmistrza w mocy. SKO wskazało, że stosownie do art. 2 ust. 3 pkt 4 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2010 r. nr 95, poz. 613 ze zm.; dalej u.p.o.l.) opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości nie podlegają grunty zajęte pod pasy drogowe dróg publicznych w rozumieniu przepisów o drogach publicznych oraz zlokalizowane w nich budowle - z wyjątkiem związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej innej niż eksploatacja autostrad płatnych. W myśl art. 1a ust. 1 pkt 2 u.p.o.l. pod pojęciem "budowli" należy rozumieć obiekt budowlany w rozumieniu przepisów prawa budowlanego, niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, a także urządzenie budowlane w rozumieniu przepisów prawa budowlanego związane z obiektem budowlanym, które zapewnia możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem. Co do szczegółowych definicji SKO odwołało się do ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2013 r., poz. 1409 ze zm.). Obiektem budowlanym w rozumieniu przepisów Prawa budowlanego jest m.in. budowla stanowiąca całość techniczno-użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami. Kryteria obiektu budowlanego spełnia niewątpliwie droga. Sam prawodawca w art. 4 pkt 2 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 260 ze zm.) wskazał, że jest ona budowlą wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi, urządzeniami oraz instalacjami, stanowiącą całość techniczno-użytkową, przeznaczoną do prowadzenia ruchu drogowego, zlokalizowaną w pasie drogowym. Zgodnie z art. 3 pkt 3 Prawa budowlanego przez "budowlę" należy rozumieć każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak: obiekty liniowe, lotniska, drogi, linie kolejowe, mosty, wiadukty, estakady, tunele, przepusty, sieci techniczne, wolno stojące maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem urządzenia reklamowe, budowle ziemne, obronne (fortyfikacje), ochronne, hydrotechniczne, zbiorniki, wolno stojące instalacje przemysłowe lub urządzenia techniczne, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, stacje uzdatniania wody, konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, sieci uzbrojenia terenu, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców przemysłowych, elektrowni wiatrowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową. Budowla zlokalizowana w pasie drogowym to droga wraz z obiektami inżynierskimi, które w rozumieniu przepisów prawa budowlanego również spełniają kryteria budowli (np. tunele, mosty, wiadukty). Do tego dochodzą także urządzenia i instalacje. Wszystkie te elementy tworzą całość techniczno-użytkową w celu prowadzenia ruchu drogowego. Także w ten sposób powinna być ona postrzegana na potrzeby opodatkowania podatkiem od nieruchomości. Na podstawie zaś przepisów rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 43, poz. 430 ze zm.) można uznać, że całością techniczno-użytkową są m.in. urządzenia oświetleniowe. W ocenie SKO urządzenia oświetleniowe, a dokładniej słupy/latarnie oświetleniowe należy uznać za budowle w rozumieniu art. 1a ust. 1 pkt 2 u.p.o.l. Korzystają one zatem, co do zasady, z wyłączenia podatkowego. Dla skorzystania z przywileju podatkowego nie jest jednak wystarczające położenie budowli w pasie drogowym drogi publicznej. Przepis art. 2 ust. 3 pkt 4 u.p.o.l. wprowadza bowiem dodatkowy warunek - budowla nie może być związana z prowadzeniem działalności gospodarczej innej niż eksploatacja autostrad płatnych. Budowla usytuowana w pasie drogowym jest zaś związana z prowadzeniem działalności gospodarczej, o ile jest w posiadaniu przedsiębiorcy lub innego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą. Wynika to z art. 1a ust. 1 pkt 3 u.p.o.l., w którym ustawodawca zawarł normatywną definicję gruntów, budynków i budowli związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Za takowe uznaje się grunty i obiekty budowlane będące w posiadaniu przedsiębiorcy lub innego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, z wyjątkiem gruntów związanych z budynkami mieszkalnymi, a także gruntów pod jeziorami i zajętych na zbiorniki wodne retencyjne lub elektrowni wodnych, chyba że przedmiot opodatkowania nie jest i nie może być wykorzystywany do prowadzenia tej działalności ze względów technicznych. Literalne brzmienie powołanego przepisu wyraźnie zatem wskazuje na okoliczność "posiadania" gruntu przez przedsiębiorcę lub inny podmiot prowadzący działalność gospodarczą. Jest to więc podstawowa przesłanka, której wystąpienie decyduje o wysokości stawki podatkowej, a w przypadku budowli o opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości. Budowle bowiem podlegają temu podatkowi tylko w przypadku, gdy są związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Nie ma przy tym znaczenia, czy przedsiębiorca wykorzystuje przedmiot opodatkowania do prowadzonej działalności gospodarczej, czy też nie. Budowla w postaci latarni oświetleniowych będzie zatem wyłączona z opodatkowania, o ile jest w posiadaniu podmiotu nieprowadzącego działalności gospodarczej, np. gminy. Spółka prowadząca działalność gospodarczą jest właścicielem latarni, co nakazuje traktowanie ich jako związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej innej niż eksploatacja autostrad płatnych, przy czym w sprawie tej nie mamy do czynienia z eksploatacją autostrad płatnych.