Postanowienie NSA z dnia 14 września 2016 r., sygn. II OZ 887/16

Prawo pomocy; Budowlane prawo

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Roman Hauser po rozpoznaniu w dniu 14 września 2016 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia A. Ł. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 10 marca 2016 r., sygn. akt II SA/Rz 9/15 o odmowie zmiany postanowienia w przedmiocie zwolnienia od kosztów sądowych w sprawie ze skargi A. Ł. na decyzję [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w [...] z dnia [...] listopada 2014 r. nr [...] w przedmiocie nakazu rozbiórki werandy z tarasem postanawia: oddalić zażalenie

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie postanowieniem z dnia 10 marca 2016 r., sygn. akt II SA/Rz 9/15 odmówił zmiany postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, sygn. akt II SA/Rz 9/15 z dnia 3 kwietnia 2015 r. w przedmiocie odmowy zwolnienia od kosztów sądowych.

W uzasadnieniu powyższego orzeczenia wskazano, że postanowieniem z dnia 3 marca 2015 r. referendarz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie odmówił A. Ł. przyznania prawa pomocy obejmującego zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata w sprawie z skargi A. Ł. na decyzję [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w [...] z dnia [...] listopada 2014 r. nr [...] w przedmiocie nakazu rozbiórki werandy z tarasem.

W wyniku rozpoznania sprzeciwu A. Ł. reprezentowanej przez pełnomocnika K. Ł. od powyższego postanowienia referendarza sądowego, w którym ograniczyła zakres wnioskowanego prawa pomocy do zwolnienia od kosztów sądowych, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie postanowieniem z dnia 3 kwietnia 2015 r. odmówił skarżącej przyznania prawa pomocy w powyższym zakresie. Ustalono, że skarżąca przebywa i pracuje w [...]. Jest właścicielką domu w Polsce o pow. 99 m², zamieszkiwanego przez rodziców i córkę. Miesięczne dochody skarżącej z tytułu zatrudnienia wynoszą 960 GB, zaś wydatki obejmują opłatę za mieszkanie (390 GB), wyżywienie (250 GB), zakup odzieży i obuwia (70 GB), koszty leczenia (20 GB), opłaty za media (70 GB), utrzymanie córki (160 GB - ok 880 zł) - uprawnionej dodatkowo do alimentów (750 zł miesięcznie) oraz utrzymanie domu w Polsce (150 zł m-c). Na utrzymanie córki składają się wydatki na zakup żywności - 950 zł, odzieży i obuwia - 140 zł, koszty kształcenia - 350 zł, koszty leczenia - 100 zł, opłaty za media - 90 zł. W ocenie Sądu zawarte w odpowiedzi oraz w sprzeciwie oświadczenie pełnomocnika, że zarobki skarżącej nie rekompensują ponoszonych przez nią wydatków, nie mogło być uznane za odpowiadające rzeczywistości. Bez znaczenia pozostawała również sygnalizowana przez pełnomocnika okoliczność, że skarżąca nie ma stałego zatrudnienia; jakkolwiek nie zostało wyjaśnione, co należy przez to rozumieć, dla potrzeb prawa pomocy istotny był sam fakt uzyskiwania stałych dochodów. W kontekście wysokości dochodów i ponoszonych wydatków zastrzeżenia budziły sugestie pełnomocnika, że skarżąca nie jest w stanie poczynić w nich żadnych oszczędności. Zdaniem Sądu, uzasadnione wątpliwości w tym zakresie nasuwało wykazywanie jako stałych miesięcznych obciążeń kosztów zakupu odzieży i obuwia, które okresowo mogą być zaniechane. Nie wiadomo też, czy bezwzględnie obowiązkowy charakter miały wydatki związane z leczeniem (np. z powodu chorób przewlekłych), skoro skarżąca jest osobą czynną zawodowo oraz stosunkowo wysokie miesięczne koszt utrzymania córki (ponad 1600 zł), które mogą zostać częściowo ograniczone oraz nakładów finansowych ponoszonych na dom w Polsce (bieżące utrzymanie, remonty - w tym prace związane z przedmiotem skargi itp.). W ocenie Sądu pełnomocnik skarżącej nie wywiązał się z ustawowego obowiązku wykazania przesłanki do przyznania wnioskowanego prawa pomocy, a więc wykazania, że sytuacja materialna jego córki jest na tyle trudna, że nie jest w stanie pokryć związanych ze sprawą kosztów sądowych. W tym zakresie za pozbawioną znaczenia uznano kwestię braku przedłożenia rachunków i wyciągów bankowych skarżącej, która wobec powyższych okoliczności oraz kwotowego wyszczególnienia uzyskiwanych przez nią dochodów i ponoszonych wydatków nie mogłaby skutkować odmienną oceną wniosku. Przemawiało to za odmową uwzględnienia wniosku, gdyż wobec finansowania prawa pomocy ze środków publicznych, okoliczności dotyczące jego przyznawania nie mogą budzić jakichkolwiek wątpliwości. Sąd wskazał, że przyznanie tego prawa zastrzeżone jest dla osób ubogich, pozbawionych majątku i środków do życia, którego to kryterium, jak wynika z udzielonych informacji, skarżąca nie spełniła.