Wyrok NSA z dnia 17 czerwca 2016 r., sygn. I OSK 2453/14

Interes prawny jest określany jako osobisty, konkretny i aktualny, prawnie chroniony interes, który może być realizowany na podstawie określonego przepisu, bezpośrednio wiążący się z indywidualnie i prawnie chronioną sytuacją strony. Istnieje on więc wówczas, gdy istnieje związek o charakterze materialnoprawnym między obowiązującą normą prawa administracyjnego, a sytuacją prawną konkretnego podmiotu prawa, polegającą na tym, że akt stosowania tej normy może mieć wpływ na sytuację tego podmiotu na gruncie administracyjnoprawnym.

Teza od Redakcji

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Jolanta Sikorska sędzia NSA Wiesław Morys (spr.) sędzia del. WSA Grażyna Staniszewska Protokolant starszy inspektor sądowy Joanna Drapczyńska po rozpoznaniu w dniu 17 czerwca 2016 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej T. G. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 14 marca 2014 r. sygn. akt I SA/Wa 3054/13 w sprawie ze skargi T. G. na postanowienie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia [...] października 2013 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania administracyjnego oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 14 marca 2014 r., sygn. akt I SA/Wa 3054/13, oddalił skargę T. G. na opisane w sentencji postanowienie Ministra Administracji i Cyfryzacji.

Przedstawiając w jego uzasadnieniu stan faktyczny sprawy Sąd I instancji wskazał, iż w dniu [...] lutego 1991 r. Wojewoda O. wydał, na podstawie art. 18 ust. 1 w związku z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 32, poz. 191 ze zm.), decyzję stwierdzającą nabycie przez Gminę K. z dniem 27 maja 1990 r. z mocy prawa, nieodpłatnie, własności m.in. nieruchomości państwowej położonej w obrębie miasta K., gmina K., oznaczonej jako działka Nr [...]. Z wnioskiem o stwierdzenie nieważności ww. decyzji komunalizacyjnej w części dotyczącej działki nr [...] wystąpiła T. G.. Minister Administracji i Cyfryzacji postanowieniem z dnia [...] czerwca 2013 r. odmówił wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności ww. decyzji Wojewody O. z dnia [...] lutego 1991 r. w części stwierdzającej nabycie przez Gminę K. z mocy prawa w dniu 27 maja 1990 r. nieodpłatnie własności nieruchomości państwowej, położonej w obrębie miasta K., gmina K., oznaczonej jako działka Nr [...], uregulowanej w księdze wieczystej Nr [...], opisanej w karcie inwentaryzacyjnej Nr [...], stanowiącej integralną część decyzji. T. G. w dnia [...] czerwca 2013 r. złożyła wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, wskazując iż "taki sposób załatwienia sprawy należy uznać za nieuzasadniony, a przynajmniej za przedwczesny". Podniosła, iż w sprawie należy zawiesić postępowanie z uwagi na toczące się postępowanie spadkowe, a jednocześnie wskazała, iż przedstawiła stosowne argumenty za rozpoznaniem sprawy jeszcze przed uzyskaniem przez nią postanowienia spadkowego. Organ nadzoru powinien zbadać nie tylko formalną stronę samej decyzji, ale także działania organów administracji, które do niej doprowadziły. Jednocześnie podkreśliła, że "skoro art. 157 § 2 K.p.a. jako równorzędne traktuje tryby postępowania o stwierdzenie nieważności decyzji na wniosek strony i z urzędu, to Minister Administracji i Cyfryzacji nie powinien być skrępowany w rozpoznaniu sprawy brakiem tej legitymacji procesowej". Zaskarżonym postanowieniem z dnia [...] października 2013 r., nr [...], utrzymano w mocy poprzednie postanowienie. Zdaniem organu wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy nie zawiera żadnych nowych, istotnych dla sprawy argumentów, ani nie przedstawia nowych okoliczności (popartych dowodami), które skutkowałyby jego uwzględnieniem i wzruszeniem kwestionowanego rozstrzygnięcia. Organ w całości podtrzymał stanowisko, iż koniecznym było odmówienie wszczęcia postępowania - na podstawie art. 157 § 1 w zw. z art. 61 a § 1 i 2 K.p.a. - w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji Wojewody O. z dnia [...] lutego 1991 r. we wnioskowanym zakresie, ponieważ z akt sprawy jednoznacznie wynika, że w dniu 27 maja 1990 r. przedmiotowa nieruchomość nie była w prawnym posiadaniu wnioskodawczyni. Zdaniem organu zebrany materiał dowodowy w żaden sposób nie potwierdził okoliczności zasygnalizowanych przez nią. Nie przedstawiła ona dokumentów poświadczających, iż przysługuje jej legitymacja do skutecznego wszczęcia postępowania, gdyż nie wykazała, że służy jej przymiot strony w rozumieniu art. 28 K.p.a. Nie była stroną postępowania, w którym zapadła decyzja dotychczasowa, ani nie ma interesu prawnego, by być nią w postępowaniu nadzwyczajnym jej dotyczącym. Przedstawiła dokumenty, z których nie wynika jej tytuł do spornej nieruchomości, będącej w dniu komunalizacji pozostawała własnością Skarbu Państwa (wpisano go do księgi wieczystej na podstawie zaświadczenia z dnia [...] grudnia 1981 r. stwierdzającego, że nabył własność na mocy art. 2 dekretu z dnia 8 marca 1946 r. o majątkach opuszczonych i poniemieckich (Dz. U. Nr 13, poz. 13). Wpis w księdze wieczystej jest objęty domniemaniem zgodności z rzeczywistym stanem prawnym (art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. z 2001 r. Nr 124, poz. 1361 ze zm.). Odnosząc się natomiast do argumentów zawartych we wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy w zakresie stosowania art. 157 § 2 K.p.a. organ podkreślił, iż niniejsze postępowanie dotyczy rozpatrzenia złożonego przez T. G. wniosku o stwierdzenie nieważności decyzji Wojewody O. z dnia [...] lutego 1991 r. - w części dotyczącej działki nr [...]. Jednakże w żadnym z pism znajdujących się w aktach sprawy wnioskodawczyni nie zasygnalizowała organowi nadzoru konieczności wszczęcia w sprawie postępowania z urzędu, ani też nie podała argumentów, które wskazywałyby na konieczność wszczęcia takiego postępowania z urzędu. Faktem jest, iż w przypadku powzięcia przez organ informacji mogących wskazywać na zaistnienie przy wydawaniu decyzji przesłanek określonych w art. 156 § 1 K.p.a., może on z urzędu wszcząć stosowne postępowanie, po dokonaniu autonomicznej ich oceny, lecz takich przesłanek nie dostrzegł.