Pisemne zrzeczenie się mandatu radnego a domniemanie zrzeczenia się mandatu
Niekonsekwentne stosowanie pojęć przez ustawodawcę na przestrzeni lat i w kolejnych nowelizacjach ustaw, które powinny tworzyć spójny system regulujący dane zagadnienie prawne, powoduje niepożądane komplikacje w stosowaniu prawa. Nie sprzyja zasadzie pewności i jasności obowiązujących przepisów prawa. Z taką sytuacją mamy do czynienia właśnie w przypadku kwestii pisemnego zrzeczenia się mandatu radnego gminy w kontekście ustawowego uznania pewnych okoliczności za równoznaczne z zrzeczeniem się tego mandatu.
Osoba wybrana na radnego nie może wykonywać pracy w ramach stosunku pracy w urzędzie gminy, w której uzyskała mandat, oraz wykonywać funkcji kierownika lub jego zastępcy w jednostce organizacyjnej tej gminy (art. 24b ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym; dalej u.s.g.). Przed przystąpieniem do wykonywania mandatu osoba ta jest zatem zobowiązana złożyć wniosek o urlop bezpłatny w terminie 7 dni od dnia ogłoszenia wyników wyborów przez właściwy organ wyborczy.
Regulacja ustawy o samorządzie gminnym
Omawiany przepis u.s.g. w sposób oczywisty dotyczy samego okresu wyborczego, a więc co do zasady obecnie może znaleźć zastosowanie co 5 lat – ale nie jest tak do końca. Trzeba bowiem mieć na uwadze, że w trakcie kadencji samorządowej również występują procedury wyborcze wynikające z różnych okoliczności faktycznych powodujących wygaśnięcie mandatów – czy to radnych, czy też osób piastujących funkcję organów wykonawczych. Takimi przyczynami mogą być np. śmierć, wygaszenie mandatu w związku z naruszeniem ustawowych zakazów, a także zrzeczenie się mandatu.