Wyrok NSA z dnia 2 sierpnia 2016 r., sygn. I OSK 498/15

Stwierdzenie nieważności decyzji jest wyjątkiem od wyrażonej w art. 16 § 1 kpa ogólnej zasady trwałości ostatecznych decyzji administracyjnych. Postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji jest nadzwyczajnym trybem postępowania i stanowi samodzielne postępowanie administracyjne, w którym organ administracji publicznej ma obowiązek zbadania i ustalenia, czy kwestionowana decyzja jest dotknięta jedną z kwalifikowanych wad określonych w art. 156 § 1 kpa oraz czy nie występują przesłanki negatywne stwierdzenia nieważności decyzji, o których mowa w art. 156 § 2 kpa. Stwierdzenie nieważności jest aktem deklaratoryjnym, który działa z mocą wsteczną (ex tunc) od daty wydania decyzji stwierdzającej nieważność decyzji administracyjnej dotkniętej wadą. Decyzja stwierdzająca nieważność innej decyzji administracyjnej uchyla wszelkie skutki prawne, jakie powstały od dnia doręczenia lub ogłoszenia decyzji nieważnej, a organ nadzoru wydający decyzję o stwierdzeniu nieważności swoim rozstrzygnięciem fakt ten jedynie potwierdza. Sprawa, która była przedmiotem decyzji uznanej za nieważną, wraca do stanu, w którym znajdowała się przed jej wydaniem. Organ, który stwierdził nieważność decyzji (a w razie wniesienia odwołania – organ odwoławczy, który utrzymał w mocy decyzję stwierdzającą nieważność), przekazuje sprawę do organu, który wydał decyzję nieważną, ten zaś w razie potrzeby rozpatruje sprawę ponownie. W przypadku, gdy postępowanie w sprawie stało się bezprzedmiotowe – umarza postępowanie.

Teza od Redakcji

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Małgorzata Borowiec Sędziowie: Sędzia NSA Wiesław Morys Sędzia del. WSA Iwona Kosińska (spr.) Protokolant st. asystent sędziego Łukasz Mazur po rozpoznaniu w dniu 2 sierpnia 2016 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej J.M. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 9 października 2014 r. sygn. akt II SA/Wa 491/14 w sprawie ze skargi J.M. na decyzję Ministra Obrony Narodowej z dnia 4 lutego 2014 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie do ponownego rozpoznania.