Wyrok NSA z dnia 10 czerwca 2016 r., sygn. II GSK 2979/14

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Janusz Drachal Sędzia NSA Joanna Zabłocka Sędzia del. WSA Małgorzata Grzelak (spr.) Protokolant starszy asystent sędziego Karolina Mamcarz po rozpoznaniu w dniu 10 czerwca 2016 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej Spółki A [Sp. z o.o. w L.] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 8 września 2014 r., sygn. akt VI SA/Wa 3072/13 w sprawie ze skargi Spółki A na decyzję Głównego Inspektora Farmaceutycznego z dnia [...] sierpnia 2013 r., nr [...] w przedmiocie nakazu zaprzestania prowadzenia reklamy apteki oraz nałożenia kary pieniężnej 1. oddala skargę kasacyjną; 2. zasądza od Spółki A na rzecz Głównego Inspektora Farmaceutycznego 900 (dziewięćset) złotych tytułem kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, wyrokiem z dnia 8 września 2014 r. sygn. akt VI SA/Wa 3072/13, oddalił skargę Spółki A na decyzję Głównego Inspektora Farmaceutycznego z dnia [...] sierpnia 2013 r. nr [...] w przedmiocie nakazu zaprzestania prowadzenia reklamy apteki oraz nałożenia kary pieniężnej.

Sąd I instancji orzekał w następującym stanie faktycznym i prawnym:

Zaskarżoną decyzją z dnia [...] sierpnia 2013 r. Główny Inspektor Farmaceutyczny utrzymał w mocy decyzję Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego(WIF) z dnia [...] marca 2012 r. stwierdzającą naruszenie przez spółkę A zakazu, o którym mowa w art. 94a ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271 ze zm. - dalej także: "P.f.") poprzez prowadzenie reklamy apteki ogólnodostępnej pod nazwą A [...] oraz jej działalności poprzez uczestnictwo w programach "Program Opieki Farmaceutycznej" i "Program 60+", nakazanie zaprzestania prowadzenia reklamy wymienionej apteki oraz nakładającą na spółkę kary pieniężnej w wysokości 10.000 zł. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia wyjaśniono, że "Program Opieki Farmaceutycznej" stanowi niedozwoloną reklamę apteki, gdyż z uwagi na jego konstrukcję, należy uznać go za program lojalnościowy, który poprzez element zachęty skierowany do potencjalnego pacjenta ma na celu przyciągnięcie jak największej ilości klientów i tym samym zwiększenie sprzedaży w danej aptece. Natomiast o reklamowym charakterze "Programu 60+" przesądza, w ocenie organu, sposób komunikacji z pacjentem, prowadzonej za pośrednictwem materiałów reklamowych w postaci ulotek oraz strony internetowej. Główny Inspektor Farmaceutyczny (GIF) stwierdził, że art. 94a ust. 1 P.f. nie zawiera, podobnej do określonej w art. 52 ust. 1 P.f., definicji reklamy apteki, a jedynie zamknięty katalog czynności, które reklamą nie są a mianowicie: informacja o lokalizacji i godzinach pracy apteki lub punktu aptecznego. Według GIF, podstawą sukcesu programu lojalnościowego jest wywołanie u klienta emocjonalnego zaangażowania. Osiągnięcie tego celu może nastąpić przez zaoferowanie mu takiej usługi lub produktu, które sprawią, że poczuje zarówno korzyści o charakterze emocjonalnym, jak i ekonomicznym. Organ wywiódł, że programy lojalnościowe zapewniają nie tylko podniesienie sprzedaży i często osłabienie pozycji konkurencji, ale i bezpłatną reklamę, gdyż przyciągają klientów do konkretnych aptek zachęcając ich w ten sposób do nabywania produktów leczniczych. Ustosunkowując się do zarzutów odwołania GIF wskazał, że z art. 2a ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach aptekarskich (Dz. U. z 2008 r. Nr 136, poz. 856 ze zm.) wynika, iż sprawowanie opieki farmaceutycznej polega na dokumentowanym procesie, w którym farmaceuta, współpracując z pacjentem i lekarzem, a w razie potrzeby z przedstawicielami innych zawodów medycznych, czuwa nad prawidłowym przebiegiem farmakoterapii w celu uzyskania określonych jej efektów poprawiających jakość życia pacjenta. GIF wywodził, że podstawową cechą opieki farmaceutycznej jest współpraca pomiędzy farmaceutą, pacjentem i lekarzem, która w Programach w istocie nie istnieje. W przypadku "Programu Opieki Farmaceutycznej" ogranicza się ona wyłącznie do zapisywania kolejnych plusów za dokonanie zakupu i zapisywanie danych o zakupionych produktach, co zdaniem GIF, niewątpliwie nie mieści się zakresie opieki farmaceutycznej, o której mowa w art. 2a ust. 1 pkt 7 ustawy o izbach aptekarskich. GIF uznał, że nałożona kara pieniężna w wysokości 10.000 zł, mieszcząca się w ramach ustawowego zagrożenia, jest adekwatna w stosunku do stwierdzonych okoliczności. Organ odwoławczy stwierdził, że zasadne jest nałożenie kary w jednej decyzji ze stwierdzeniem naruszenia art. 94a ust. 1 P.f.