Wyrok NSA z dnia 8 kwietnia 2015 r., sygn. II OSK 2094/13

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Elżbieta Kremer (spr.) Sędziowie Sędzia NSA Wojciech Mazur Sędzia del. WSA Mariola Kowalska Protokolant starszy inspektor sądowy Wioletta Lasota po rozpoznaniu w dniu 8 kwietnia 2015 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej [...] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 6 marca 2013 r. sygn. akt II SA/Rz 909/12 w sprawie ze skargi [...] na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Rzeszowie z dnia [...] kwietnia 2012 r. nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia należności z tytułu wyłączenia gruntów rolnych z produkcji oddala skargę kasacyjną

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie wyrokiem z 6 marca 2013 r., II SA/Rz 909/12 oddalił skargę [...] na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Rzeszowie z dnia [...] kwietnia 2012 r. nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia należności z tytułu wyłączenia gruntów rolnych z produkcji.

Wyrok zapadł na tle następujących okoliczności sprawy:

Decyzją z dnia [...] kwietnia 2012 r. nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Rzeszowie utrzymało w mocy wydaną z upoważnienia Marszałka Województwa Podkarpackiego decyzję z dnia [...] listopada 2011 r., nr [...], którą odmówiono umorzenia należności jednorazowej w wysokości 5 267,10 zł z tytułu wyłączenia z produkcji rolniczej gruntów klas [...] o powierzchni 0,0469 ha, stanowiących część działki nr [...], położonej w [...] (pkt 1) oraz odmówiono umorzenia opłaty rocznej za 2011 r. w wysokości 1 230,21 zł z tytułu wyłączenia z produkcji rolniczej gruntów klas RIIIb o powierzchni 0,0469 ha, stanowiących część działki nr [...], położonej w [...] (pkt 2). Podstawę prawną zaskarżonej decyzji stanowi art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000r. nr 98, poz. 1071 ze zm. - zwaną dalej w skrócie k.p.a.) oraz art. 12 ust. 16 ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 121, poz. 1266 ze zm.). Z uzasadnienia i akt administracyjnych sprawy wynika, że wnioskiem z dnia [...] października 2011 r. Wójt Gminy [...] (na prośbę [...]) zwrócił się o umorzenie w całości opłat z tytułu wyłączenia z produkcji rolniczej gruntów przeznaczonych pod budowę budynku szkoleniowo-biurowego oraz zbiornika na ścieki sanitarne. Po jego rozpoznaniu wydaną z upoważnienia Marszałka Województwa Podkarpackiego decyzją z dnia [...] listopada 2011 r., nr [...] odmówiono umorzenia należności jednorazowej w wysokości 5 267,10 zł z tytułu wyłączenia z produkcji rolniczej gruntów klas RIIIb o powierzchni 0,0469 ha, stanowiących część działki nr [...], położonej w [...] oraz odmówiono umorzenia opłaty rocznej za 2011 r. w wysokości 1 230,21 zł. W uzasadnieniu organ podał, że wymieniony wyżej grunt został wyłączony z produkcji rolniczej decyzją Starosty [...] z dnia [...] grudnia 2010 r. ([...]). Tą samą decyzją ustalone zostały jednorazowa należność i opłaty roczne z tytułu wyłączenia gruntów z produkcji rolniczej. W dalszej części organ wskazał, że na podstawie art. 12 ust. 16 ustawy marszałek województwa w odniesieniu do gruntów rolnych może umorzyć całość lub część należności i opłat rocznych w przypadku inwestycji o charakterze użyteczności publicznej z zakresu oświaty i wychowania, kultury, kultu religijnego oraz ochrony zdrowia i opieki społecznej, jeżeli inwestycja ta służy zaspokojeniu potrzeb lokalnej społeczności, oraz dotyczącej powiększenia lub założenia cmentarza, jeżeli obszar gruntu podlegający wyłączeniu nie przekracza 1 ha i nie ma możliwości zrealizowania inwestycji na gruncie nieobjętym ochroną. Organ podał, że w okolicznościach sprawy wyłączony z produkcji rolniczej grunt przeznaczony jest pod budowę budynku szkoleniowo-biurowego, który ma służyć zaspokajaniu potrzeb edukacyjno-religijnych a zatem jest to inwestycja z zakresu kultu religijnego, mieszcząca się w zamkniętym katalogu ww. ustawy i służyć będzie potrzebom lokalnej społeczności. Jednocześnie organ wskazał, że skoro należność jednorazowa, jak i opłata roczna, należna za 2011 r., zostały uregulowane po terminie, łącznie z odsetkami (informacja przekazana z departamentu Budżetu i Finansów), to [...] nie zalega z opłatami za 2011 r. Brak jest zatem możliwości umorzenia należności za 2011 r. Odnośnie zaś umorzenia opłat za 2012 r. i lata przyszłe organ wyjaśnił, że sprawa ta może zostać rozpoznana po złożeniu ponownego wniosku w roku, którego ta opłata dotyczy. Odwołanie od tej decyzji złożyła [...], wnosząc o jej uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia. Strona odwołująca zarzuciła naruszenie art. 12 ust. 16 ustawy poprzez odmowę umorzenia należności, jedynie na tej podstawie, że należności te miały zostać uiszczone, a także naruszenia art. 7, art. 77, art. 107 § 3 k.p.a., poprzez niewskazanie przesłanek prawnych na podstawie których organ wydał decyzję. Zdaniem odwołującej uiszczenie przez stronę opłaty w postępowaniu administracyjnym nie wyklucza możliwości wydania w przyszłości decyzji o umorzeniu takiej opłaty i wystąpieniu o jej zwrot do właściwego organu administracji publicznej. Uregulowanie należności nie może być traktowane na wzór prawa cywilnego jako forma "wygaśnięcia" lub "uznania roszczenia strony przeciwnej przez zaspokojenie wierzytelności". Powołując się na orzeczenie NSA (II OSK 1866/06) strona stwierdziła, że sprawa o zwrot uiszczonej opłaty w sytuacji wygaszenia decyzji o wyłączeniu gruntów z produkcji rolnej również ma charakter administracyjnoprawny.