Wyrok NSA z dnia 11 grudnia 2009 r., sygn. I OSK 861/09

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Ewa Dzbeńska Sędziowie NSA Joanna Banasiewicz (spr.) del.NSA Leszek Kiermaszek Protokolant Edyta Pawlak po rozpoznaniu w dniu 11 grudnia 2009 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej J. M. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 26 lutego 2009 r. sygn. akt II SA/Wa 1776/08 w sprawie ze skargi J. M. na decyzję Prezesa Rady Ministrów z dnia [...] listopada 2008 r. [...] w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia specjalnego oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 26 lutego 2009 r., sygn. akt II SA/Wa 1776/08 oddalił skargę J. M. na decyzję Prezesa Rady Ministrów z dnia [...] listopada 2008 r., nr [...]w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia specjalnego.

Wyrok został wydany w następujących okolicznościach sprawy:

Decyzją z dnia [...]listopada 2008 r. Prezes Rady Ministrów utrzymał w mocy swoją wcześniejszą decyzję z dnia [...] października 2008 r., nr[...], odmawiającą przyznania J. M. świadczenia specjalnego. W uzasadnieniu decyzji Prezes Rady Ministrów podkreślił, że przyznanie świadczenia na podstawie art. 82 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zm.), jest możliwe w szczególnie uzasadnionych przypadkach, w sprawie nie zostały spełnione przesłanki uzasadniające przyznanie J. M. świadczenia specjalnego.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na wymienioną decyzję Prezesa Rady Ministrów J. M. wskazał na pogarszający się stan zdrowia oraz powołał się na trudną sytuację materialną.

W odpowiedzi na skargę Prezes Rady Ministrów wniósł o jej oddalenie, podtrzymując stanowisko w sprawie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalając zaskarżonym wyrokiem skargę stwierdził, że materialnoprawną podstawę zaskarżonej decyzji stanowi art. 82 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Zgodnie z tym przepisem, Prezes Rady Ministrów w szczególnie uzasadnionych przypadkach może przyznać emeryturę lub rentę na warunkach i w wysokości innej niż określone w ustawie. Świadczenia, o których mowa, mają charakter wyjątkowy, a ich przyznanie w świetle powołanego przepisu - pozostawione zostało uznaniowej decyzji Prezesa Rady Ministrów. Uznaniowość nie oznacza jednak dowolności. W postępowaniu w sprawach o świadczenia określone w wymienionej ustawie stosuje się bowiem -zgodnie z jej art. 124 - przepisy ustawy Kodeks postępowania administracyjnego. Prezes Rady Ministrów przy rozpatrywaniu wniosku związany jest zatem rygorami procedury administracyjnej określającej jego obowiązki w zakresie prowadzenia postępowania administracyjnego i orzekania. Uznaniowy charakter decyzji nie wyklucza również jej sądowej kontroli, a sąd kontroluje w szczególności, czy w toku tego postępowania podjęto wszelkie niezbędne kroki do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego, czy zebrano wszystkie dowody oraz, czy podjęta na ich podstawie decyzja nie wykracza poza granice uznania administracyjnego, czyli nie nosi cech dowolności. Wykładnię użytego w przepisie art. 82 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS wyrażenia "szczególnie uzasadnionego przypadku" orzecznictwo łączy z wybitnymi zasługami w działalności zawodowej, artystycznej, społecznej lub politycznej, a nadto ze zdarzeniami losowymi (por. wyrok WSA w Warszawie z dnia 14 czerwca 2005 r., sygn. akt II SA/Wa 1954/04, LEX 171678). Brana jest również pod uwagę sytuacja bytowa, jakkolwiek nie może być ona jedyną przesłanką przyznania świadczenia (por. wyrok WSA w Warszawie z dnia 6 czerwca 2005 r., sygn. akt II SA/Wa 144/05, LEX 171714).