Wyrok NSA z dnia 20 grudnia 2005 r., sygn. II FSK 114/05

Podporządkowanie jako element istnienia stosunku pracy pomiędzy wspólnikiem będącym członkiem zarządu spółki a spółką z ograniczoną odpowiedzialnością należy rozpatrywać mając na uwadze specyfikę prawną jednoosobowych spółek kapitałowych oraz specyficznych dla nich stosunków pracy.

Uwzględnienie elementów oceny istnienia stosunku pracowniczego daje dopiero możliwość właściwego zrozumienia treści przepisu art. 16 ust. 1 pkt 38 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych /t.j. Dz.U. 1993 nr 106 poz. 482 ze zm./.

Z brzmienia przepisu art. 16 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wynika, że do skutecznego wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów wydatków ponoszonych na rzecz udziałowca spółki może dojść wówczas gdy ustalone zostanie, że wydatki na jego rzecz miały w istocie charakter jednostronny. Tego rodzaju wydatki prowadzą bowiem do ukrytego, w kosztach uzyskania przychodu spółki, transferu zysku przed opodatkowaniem na rzecz udziałowca spółki. Sytuacja taka ma miejsce, gdy świadczenie spółki na rzecz udziałowca nie ma charakteru świadczenia wzajemnego, któremu towarzyszyłaby z jego strony odpłatność i ekwiwalentność. W przypadku, w którym jedyny udziałowiec spółki i jednocześnie członek jednoosobowego zarządu spółki wykonywał na jej rzecz pracę, kwestionowanie zasadności wliczania wydatków ponoszonych na jego wynagrodzenie oraz wydatków pochodnych do kosztów uzyskania przychodów, wymaga analizy dającej odpowiedź czy poniesiono je, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a więc celu osiągnięcia przychodu spółki.

Zgodnie z art. 8 ust 2 Konstytucji normy konstytucyjne stosuje się bezpośrednio, tym niemniej nie mogą być one samodzielną podstawą rozstrzygnięcia indywidualnej sprawy przed sądami administracyjnymi, w tym również w postępowaniu kasacyjnym. Nie są one bowiem przepisami regulującymi bezpośrednio stosunki w zakresie zobowiązań podatkowych, których stosowanie badają sądy administracyjne.