Wyrok NSA z dnia 27 czerwca 2000 r., sygn. V SA 2429/99

1. Przepis ograniczający drogę do sądu /prawo do sądu/ jako wkraczający w sferę praw jednostki chronioną konstytucyjnie /art. 45 ust. 1 i art. 77 ust. 2 Konstytucji RP/ nie może podlegać wykładni rozszerzającej. Dotyczy to wszelkich przesłanek, których spełnienia wymaga art. 19 pkt 5 ustawy o NSA.

Nie można rozumieć art. 19 pkt 5 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. /Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./ o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, jakoby dotyczył on cudzoziemca, który kiedykolwiek przebywał w Polsce nielegalnie /brak bowiem wówczas związku czasowego ze sprawą, której dotyczy spór/ albo który chce dopiero wjechać do Polski na podstawie posiadanej ważnej wizy. Wtedy bowiem brak po jego stronie przesłanki " nielegalnego przebywania na terytorium Polski", i to zarówno z przyczyn faktycznych /cudzoziemiec nie wjechał jeszcze do Polski/, jak i prawnych /brak elementu nielegalności po stronie cudzoziemca, który ma wizę/.

2. Interpretacja, że art. 80 pkt 2 in fine ustawy z dnia 25 czerwca 1997 r. o cudzoziemcach /Dz.U. nr 114 poz. 739/ daje Straży Granicznej kompetencje do odstępstw w stosowaniu Kpa /w zakresie postępowania dowodowego/ i zredukowania go do przesłanki formalnej /istnienie wpisu w rejestrze osób niepożądanych/ jest niekonstytucyjna, bowiem narusza zasadę równości traktowania jednostek znajdujących się w jednakowej sytuacji /art. 2 i art. 31 Konstytucji RP/. Państwo prawa wymaga rzetelności procedury stosowanej w postępowaniu organów władzy wobec jednostki, a brakiem takiej rzetelności jest uzurpowanie sobie /bo wszak ustawodawca na to Straży Granicznej nie zezwolił/ dyspensy od kodeksu postępowania administracyjnego.

Prawo nie przewiduje wyłączeń spod trybu przewidzianego przez Kpa, gdy postępowanie o unieważnienie wizy prowadzi Straż Graniczna. Tego rodzaju ograniczenie prowadziłoby do niekonstytucyjnego zróżnicowania postępowań o unieważnienie wizy w zależności od tego, jaki organ administracyjny prowadzi postępowanie.