Wyrok NSA z dnia 31 marca 1998 r., sygn. III SA 1828/96

Jeżeli zatem syndyk prowadzi nadal działalność gospodarczą upadłego, to jest podatnikiem w pełnym zakresie i wobec niego mają zastosowanie przepisy ustawy o zobowiązaniach podatkowych, także w części dotyczącej odsetek za zwłokę, i w tej materii przepisy ustawy o zobowiązaniach podatkowych nie pozostają w kolizji z art. 204 prawa upadłościowego. W tym stanie rzeczy skarga syndyka, jako niezasadna, została oddalona (...).

UZASADNIENIE

Glosa.

Upadłość w tym przypadku ogłoszona została w lutym 1996 r., a podatki za marzec i kwiecień tegoż roku syndyk zapłacił dopiero w lipcu. Stosownie do art. 27 ustawy o zobowiązaniach podatkowych /dziś nastąpiłoby to na podstawie art. 55 par. 2 Ordynacji podatkowej/ część wpłat urząd zaliczył na odsetki, a tylko część na kwotę główną.

Z rozwiązaniem tym syndyk się nie zgodził i po wyczerpaniu drogi administracyjnej poskarżył się do NSA na izbę skarbową, której - w tym zakresie - zarzucił naruszenie przepisów art. 204 par. 1 pkt 1 i 7 prawa upadłościowego. Skargę, jak widzieliśmy, oddalono przy uzasadnieniu, którego istotę poznaliśmy /i nigdzie więcej w uzasadnieniu tym do art. 204 NSA się nie odniósł/.

Teza sądu, jak widać, nie jest tu nazbyt kategoryczna, ale wyraźnie warunkowa. Opiera się ona na założeniu, że skoro syndyk prowadzi "działalność gospodarczą upadłego", to obowiązują go wszelkie przepisy podatkowe, a zatem, skoro tego nie czyni - jest może inaczej. Tylko wtedy zachowuje sens logiczny powołana na wstępie stylizacja stanowiska NSA w tej sprawie /chociaż skądinąd tylko z tego też zdania uzasadnienia wyroku dowiadujemy się, że w okolicznościach sprawy syndyk działalność upadłego kontynuował/.

Problem w tym jednak, że art. 204 prawa upadłościowego, istotnie dla sprawy kluczowy, gdyż określający kolejność zaspokojenia roszczeń w postępowaniu upadłościowym, nie zmienia się w zależności od tego, czy syndyk przedsiębiorstwo upadłego prowadzi, czy też nie. Zawsze i w każdej sytuacji należności ulegające zaspokojeniu z masy upadłości płatne są w kolejności ustalonej w tym przepisie. Jeżeli chodzi o zobowiązania podatkowe, to są one należne w kategoriach: pierwszej, obejmującej koszty postępowania upadłościowego, gdzie określono je jako "podatki" /art. 204 par. 1 pkt 1 /; w trzeciej jako "podatki [...] należne za ostatnie dwa lata przed datą ogłoszenia upadłości ze wszelkimi dodatkami, wszelkimi odsetkami i kosztami egzekucji", w kategorii szóstej, jako "inne wierzytelności wraz z odsetkami za ostatni rok przed datą ogłoszenia upadłości" /a więc też podatki starsze niż dwuletnie, wraz z odsetkami za ostatni rok/ i wreszcie w kategorii siódmej, w której mieszczą się wszystkie inne "odsetki, nie zaspokojone w powyższych kategoriach" /art. 204 par. 1 pkt 7/.