Wyrok NSA z dnia 20 marca 1998 r., sygn. I SA 1701/97

Jeżeli powstaje spór na temat prawidłowości doręczenia zastępczego przesyłki urzędowej w sprawie administracyjnej, pierwszeństwo należy dać gramatycznej wykładni przepisu art. 44 Kpa przed przepisem par. 47 ust. 1 rozporządzenia Ministra Łączności z dnia 15 marca 1996 r. w sprawie warunków korzystania z usług pocztowych o charakterze powszechnym /Dz.U. nr 40 poz. 173/.

W sprawie z wniosku przewidzianego w art. 43a ust. 2 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości /Dz.U. 1991 nr 30 poz. 127 ze zm./ Samorządowe Kolegium Odwoławcze nie ma prawa wydać postanowienia o zwrocie wniosku bez jego rozpoznania na podstawie art. 261 par. 2 Kpa, ponieważ ten organ jest bezwarunkowo związany przepisem art. 261 par. 4 pkt 2 Kpa.

stwierdza nieważność zaskarżonego postanowienia oraz poprzedzającego je postanowienia (...) w przedmiocie zwrotu podania z powodu nieuiszczenia opłaty skarbowej od sprzeciwu w sprawie podwyższenia opłaty z tytułu użytkowania wieczystego.

UZASADNIENIE

Sprawa dotyczy aktualizacji wysokości opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste. Akta administracyjne dostarczone sądowi nie są kompletne, wiadomo jednak, że Stefan N. wniósł "sprzeciw od postanowienia" z dnia 11 marca 1996 r. Samorządowego Kolegium Odwoławczego na podstawie art. 43e ust. 1 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości /Dz.U. 1991 nr 30 poz. 127 ze zm./ i ten sprzeciw został przez Kolegium skierowany do Sądu Rejonowego zgodnie ze wskazaniem na sprzeciwie. Postanowieniem tym Samorządowe Kolegium Odwoławcze, powołując się na art. 43b zdanie drugie cytowanej ustawy oraz na art. 261 par. 2 Kpa, zwróciło Stefanowi N. wniosek o ustalenie, że podwyższenie opłaty za użytkowanie wieczyste jest nieuzasadnione, przy czym zwrot wniosku nastąpił z tego powodu, że nie została uiszczona w terminie opłata skarbowa.

Postanowieniem z dnia 10 maja 1996 r. Sąd Rejonowy odrzucił "zażalenie wniesione w trybie art. 261 par. 3 Kpc od orzeczenia Samorządowego Kolegium Odwoławczego" /nb. art. 261 Kpc nie ma par. 3, chodzi zaś o art. 261 par. 3 Kpa/, stwierdzając, że zaskarżone orzeczenie ma charakter formalny, a nie merytoryczny, a prawo skierowania sprawy do sądu przysługuje od orzeczeń merytorycznych. Sprzeciw Stefana N. nie jest sprzeciwem w rozumieniu art. 43e ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości. W związku z tym postanowieniem Stefan N. wystąpił do Samorządowego Kolegium Odwoławczego o potraktowanie jego sprzeciwu jako zażalenia w trybie art. 261 par. 3 Kpa. Pismem z dnia 12 listopada 1996 r. Kolegium powiadomiło Stefana N. o braku swej właściwości do rozpoznania zażalenia, ponieważ wniesienie sprzeciwu od orzeczenia kolegium w sprawie podwyższenia opłat za użytkowanie wieczyste powoduje wyłączenie właściwości kolegium. Sprawa podwyższenia takich opłat nie jest sprawą administracyjną, a stosowanie w ograniczonym zakresie przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego ma charakter pomocniczy. Działając na wniosek Stefana N., w dniu 24 kwietnia 1997 r., Kolegium Kompetencyjne przy Sądzie Najwyższym wydało postanowienie w sprawie III KKO 3/97 /OSNAPU 1998 nr 5 poz. 166/, w którym stwierdziło, że organem właściwym do rozpoznania zażalenia na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego o zwrocie podania w związku z nieuiszczeniem przez stronę należności z tytułu opłaty skarbowej jest Samorządowe Kolegium Odwoławcze. W uzasadnieniu Kolegium Kompetencyjne stwierdziło, że z mocy wyraźnego przepisu ustawy wniosek o ustalenie opłaty za użytkowanie wieczyste podlega opłacie skarbowej, wobec czego należy stosować odpowiednio przepisy art. 261-267 Kpa w związku z dyspozycją art. 43c ust. 4 ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości. Kolegium Kompetencyjne wywiodło, że "Jeżeli w wyznaczonym terminie opłata skarbowa nie zostanie uiszczona, kolegium obowiązane jest wydać postanowienie o zwrocie wniosku bez jego rozpoznania /art. 261 par. 2 Kpa/. Na postanowienie to służy wnioskodawcy zażalenie w tym wypadku przyjmie ono odpowiednio formę wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy w zakresie obowiązku uiszczenia opłaty skarbowej, który powinien zostać załatwiony przez kolegium /art. 261 par. 3 w związku z art. 144 oraz art. 127 par. 4 Kpa/. Następnie dopuszczalna jest w tym wypadku także skarga do Naczelnego Sądu Administracyjnego (...)".