Wyrok NSA z dnia 16 maja 1996 r., sygn. II SA 1064/95

Ustawa z dnia 14 lutego 1991 r. Prawo o notariacie /Dz.U. nr 22 poz. 91/ nie przewiduje prawa pierwszeństwa dla aplikantów i asesorów notarialnych w zakresie powołania na notariusza przed innymi osobami kandydatami na notariuszy, o których mowa w przepisach art. 12 tej ustawy, przewidujących zwolnienie z wymagań odbycia aplikacji notarialnej, złożenia egzaminu notarialnego i odbycia stażu w charakterze asesora notarialnego.

Naczelny Sąd Administracyjny oddalił na podstawie art. 207 par. 5 Kpa w związku z art. 68 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368/ skargę Rady Izby Notarialnej w (...) na decyzję Ministra Sprawiedliwości z dnia 7 marca 1995 r. w przedmiocie powołania na stanowisko notariusza i ustalenia siedziby kancelarii notarialnej.

UZASADNIENIE

Minister Sprawiedliwości decyzją z dnia 7 marca 1995 r., wydaną na podstawie art. 10 i art. 11 w związku z art. 12 pkt 2 ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. Prawo o notariacie /Dz.U. nr 22 poz. 91/, powołał Tomasza B. na stanowisko notariusza i wyznaczył mu siedzibę kancelarii notarialnej w S.W. W uzasadnieniu decyzji podał, że Tomasz B. ma ukończone wyższe studia prawnicze. Odbył aplikację sądową i w 1980 r. został mianowany asesorem sądowym w okręgu Sądu Wojewódzkiego w (...) i delegowany do pełnienia czynności w Państwowym Biurze Notarialnym w S.W. Na własną prośbę został zwolniony ze stanowiska asesora sądowego. Po odbyciu aplikacji adwokackiej w grudniu 1985 r. został wpisany na listę adwokatów i w maju 1986 r. rozpoczął wykonywanie tego zawodu z siedzibą w S.W., najpierw w zespole adwokackim, a od maja 1992 r. indywidualnie. W związku z powyższym stwierdzono w uzasadnieniu decyzji, że Tomasz B. spełnia warunki powołania na stanowisko notariusza określone w art. 11 w związku z art. 12 pkt 2 ustawy Prawo o notariacie. Proponowany na siedzibę kancelarii notarialnej lokal, w którym kandydat prowadzi kancelarię adwokacką, jest odpowiedni do wykonywania w nim czynności notarialnych. Stwierdzono dalej, że Tomasz B. ma duże doświadczenie zawodowe, a ponadto praktyczne przygotowanie do pełnienia funkcji notariusza, przez okres 2 lat bowiem był zatrudniony w Państwowym Biurze Notarialnym w S.W. Zaznaczono, że Rada Izby Notarialnej w (...), nie kwestionując merytorycznego przygotowania kandydata, negatywnie zaopiniowała jego wniosek, gdyż w S.W. jest jedna kancelaria notarialna, a w pobliskim N., gdzie prowadzone są księgi wieczyste dla S.W., działają trzy kancelarie. Ponadto Rada przewiduje powołanie dwóch asesorów na stanowiska notariuszy w S.W., albowiem obecnie w N. odbywa aplikację dwóch drugorocznych aplikantów notarialnych, którym należy zapewnić miejsca pracy po zakończeniu szkolenia. Nawiązując do tego stanowiska Rady, podniesiono w uzasadnieniu decyzji, że w jedynej kancelarii notarialnej w S.W. mieście liczącym 75 tys. mieszkańców zawiera się miesięcznie przeciętnie 104 akty notarialne, nie licząc innych czynności notarialnych. W trzech kancelariach w pobliskim N. mieście liczącym ok. 40 tys. mieszkańców sporządzanych jest przeciętnie w miesiącu 91 aktów notarialnych. W związku z tym stwierdza się w uzasadnieniu decyzji, że interes społeczny wymaga utworzenia kolejnej kancelarii notarialnej w celu zapewnienia sprawnej obsługi interesantów z terenu S.W. i okolic tego miasta. Szkolenie aplikantów i asesorów nie może stać na przeszkodzie mianowaniu na stanowiska notariuszy osób w pełni przygotowanych merytorycznie do wykonywania tego zawodu, gdyż takiej zależności nie przewidują przepisy prawa. Natomiast oceniając potrzebę utworzenia kancelarii notarialnej w S.W., stwierdza się w uzasadnieniu decyzji, że obciążenie czynnościami notarialnymi już działających kancelarii i osiągane przez nie przychody pozwolą na zatrudnienie w przyszłości aplikantów i asesorów, o których mowa w opinii Rady Izby Notarialnej w (...).