Rodzaje i składniki wynagrodzeń

Rozdział III

Paweł Ziółkowski

prawnik, trener, ekspert ds. wynagrodzeń

1. Główne składniki wynagrodzenia

Wynagrodzenie nie jest pojęciem jednolitym. Kryją się pod nim różnego rodzaju świadczenia. Najczęściej spotykanym składnikiem wynagrodzenia jest wynagrodzenie czasowe. Określa się je za daną jednostkę czasu, najczęściej za miesiąc lub za godzinę pracy. Czasem stosuje się inne okresy rozliczeniowe - np. stawkę ustala się za dzień (dniówka), tydzień czy dwa tygodnie.

Wynagrodzenie akordowe uzależnione jest od ilości wykonywanej produkcji lub od stopnia wykonania normy. W efekcie jest ono stosowane na stanowiskach produkcyjnych.

Premia to zmienna (ruchoma) część płacy roboczej, przyznawana zależnie od osiągniętych efektów pracy, po spełnieniu przez pracowników określonych warunków. Premie zwyczajowo dzieli się na regulaminowe i uznaniowe. Należy jednak uznać, że premią są jedynie premie regulaminowe - bo tylko w ich przypadku istnieją określone (konkretne) i sprawdzalne warunki ich uzyskania. Premia uznaniowa zależy natomiast wyłącznie od woli pracodawcy, wobec czego jest to nagroda, a nie premia.

Nagroda to dodatkowe wynagrodzenie za wykonanie czegoś, za zasługi, osiągnięte wyniki itp. Zazwyczaj jest to świadczenie przyznawane przez pracodawcę według jego uznania. Nagroda może być wypłacona za osiągnięcie uzyskane w ramach pełnienia obowiązków pracowniczych (np. podpisanie dużego kontraktu) oraz za osiągnięcia wykraczające poza obowiązki pracownicze (np. udaremnienie włamania).

Prowizja to procentowe wynagrodzenie za pośrednictwo w jakiejś transakcji handlowej. Z tego względu prowizje są stosowane przede wszystkim w handlu.

stosowana jest w celu zachęcenia pracowników do lepszego wypełniania obowiązków. Gaża to nic innego jak wynagrodzenie (pensja). Powoduje to, że gaża zadaniowa to wynagrodzenie uzależnienie od efektów - pracownikowi wyznacza się określone cele: jak je osiągnie, jego wynagrodzenie jest odpowiednio większe.