Formalizm procedur w podatku akcyzowym i zwrot podatku
Stosowanie procedury zawieszenia poboru akcyzy1 ma na celu umożliwienie realizacji podstawowej zasady tego podatku, jaką jest zasada konsumpcyjności, tj. pobierania akcyzy w państwie, w którym wyroby akcyzowe faktycznie dopuszczane są do konsumpcji2.
Zasada ta została sformułowana w art. 6 Dyrektywy Rady z 25 lutego 1992 r. 92/12/EWG w sprawie ogólnych warunków dotyczących wyrobów objętych podatkiem akcyzowym, ich przechowywania, przepływu oraz kontrolowania3 - dalej, ze względu na zakres normowania, jako dyrektywa horyzontalna4.
Zastosowanie procedury zawieszenia poboru akcyzy oznacza, że mimo zaistnienia czynności opodatkowanych akcyzą, których następstwem jest powstanie obowiązku podatkowego (tj. nieskonkretyzowanej powinności przymusowego świadczenia pieniężnego), brak jest konieczności zapłaty akcyzy (por. art. 4 lit. c dyrektywy horyzontalnej). Następuje przesunięcie obowiązku zapłaty podatku akcyzowego z momentu wykonania czynności opodatkowanej do chwili, w której dany wyrób akcyzowy zostaje przekazany do konsumpcji5. Procedura zawieszenia poboru akcyzy może być stosowana w transakcjach dokonywanych pomiędzy podatnikami akcyzy mającymi status składu podatkowego, zarejestrowanego lub niezarejestrowanego handlowca6.W ramach tej procedury podmiot prowadzący skład podatkowy może wysyłać wyroby akcyzowe zharmonizowane do innego składu podatkowego położnego na terytorium kraju lub na terytorium państwa członkowskiego lub też do unijnego kontrahenta mającego status zarejestrowanego lub niezarejstrowanego handlowca7.
Dokumenty
Z preambuły Dyrektywy Rady 92/12/EWG wynika, że każda dostawa, przechowywanie z perspektywą dostawy lub dostawa do celów podmiotu gospodarczego prowadzącego samodzielną działalność gospodarczą lub do celów organu podlegającego obowiązującemu prawu państwowemu, która ma miejsce na terenie państwa członkowskiego innego niż to, w którym produkt został dopuszczony do konsumpcji, powoduje ściąganie podatku akcyzowego w tym innym państwie członkowskim. Także nielegalne wyprowadzenie wyrobów akcyzowych z procedury zawieszenia powinno być traktowane jako wydanie do konsumpcji. ETS potwierdził, iż nielegalne wyprowadzenie wyrobów z procedury zawieszenia poboru akcyzy stanowi jej zakończenie. A zatem sam fakt posiadania wyrobów akcyzowych z niezapłaconą akcyzą magazynowanych poza składem podatkowym stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem akcyzowym. Według § 16 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z 23 kwietnia 2004 r. w sprawie procedury zawieszenia poboru akcyzy i jej dokumentowania wyroby akcyzowe zharmonizowane są przemieszczane ze składu podatkowego do składów wolnocłowych i wolnych obszarów celnych w procedurze zawieszenia poboru akcyzy na podstawie administracyjnego dokumentu towarzyszącego (ADT), o którym mowa w przepisach dotyczących dokumentacji związanej z przemieszczaniem wyrobów akcyzowych zharmonizowanych. Podstawę prawną stosowania ww. dokumentu stanowi rozporządzenie Komisji nr 2719/92/EWG z 11 września 1992 r. w sprawie towarzyszącego dokumentu urzędowego dotyczącego przepływu w ramach systemu zawieszenia podatku wyrobów objętych podatkiem akcyzowym oraz - bezpośrednio - rozporządzenie Ministra Finansów z 19 kwietnia 2004 r. w sprawie dokumentacji związanej z przemieszczaniem wyrobów akcyzowych zharmonizowanych.