Sprzedaż ciągła - sposób na uproszczenie rozliczeń VAT

Jednym z elementów faktury jest dzień, miesiąc i rok wystawienia faktury, a gdy data ta różni się od daty sprzedaży - również data sprzedaży. W przypadku sprzedaży o charakterze ciągłym podatnik może podać na fakturze miesiąc i rok dokonania sprzedaży, pod warunkiem podania daty wystawienia faktury (§ 4 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia w sprawie faktur). Jest to jedyne miejsce w przepisach VAT, w którym ustawodawca posługuje się pojęciem sprzedaży o charakterze ciągłym.

Uznanie dokonanych czynności za sprzedaż o charakterze ciągłym ma swoje konsekwencje. W takim przypadku podatnik ma czas na wystawienie faktury do siódmego dnia od zakończenia miesiąca, w którym dokonano sprzedaży (§ 9 ust. 2 rozporządzenia), gdy obowiązek podatkowy dla tych czynności powstaje na zasadach ogólnych (tj. w dniu wystawienia faktury, ale nie później niż siódmego dnia od dnia wystawienia faktury). W takim przypadku jeśli faktura jest wystawiana po zakończeniu okresu rozliczeniowego, powoduje to przeniesienie obowiązku podatkowego na kolejny okres rozliczeniowy. Nie może on powstać jednak później niż siódmego dnia od dnia zakończenia okresu rozliczeniowego.

Za datę wykonania czynności ciągłych przyjmuje się ostatni dzień okresu rozliczeniowego.

Jak zatem zdefiniować pojęcie sprzedaży ciągłej? Ustawa o VAT zawiera tylko definicję sprzedaży. Zaliczamy do niej zarówno odpłatną dostawę towarów, jak i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów (art. 2 pkt 22 ustawy o VAT). Nie jest natomiast zdefiniowane pojęcie ciągłości.

Wielokrotnie próbę zdefiniowania tego pojęcia podejmowały sądy. W wyroku NSA z 24 listopada 2011 r. (sygn. akt I FSK 157/11) czytamy: Istotą świadczenia ciągłego jest pewna stałość i trwałe spełnianie świadczenia w czasie, która powoduje niemożność wyróżnienia powtarzających się odrębnych czynności stanowiących samodzielne świadczenia i w konsekwencji określenia dnia dokonania danej czynności, jako dnia spełnienia świadczenia.

(...) Pomijając jednak czynnik czasu, wskazany w powyższej konstatacji, istotną cechą tego rodzaju czynności jest również to, że moment rozpoczęcia ich wykonywania jest uchwytny, natomiast czas ich zakończenia nie jest z góry oznaczony. W tym miejscu należy podkreślić, że wspomniana cecha charakterystyczna usług/dostaw ciągłych, tj. brak możliwości jednoznacznego wskazania momentu ich wykonania (zakończenia) - skutkuje tym, że moment powstania obowiązku podatkowego jest trudny do uchwycenia (np. dostawa energii, najem) - na co wskazuje w Leksykonie VAT 2009 r. Unimex Wrocław 2009, J. Zubrzycki. Gdyby bowiem przyjąć, że jedyną istotną cechą dla tego rodzaju czynności była ich pewna powtarzalność, co sugeruje autor skargi kasacyjnej, to sama redakcja umowy, wprowadzającej określony cykl wykonywania czynności, bez względu na częstotliwość ich wykonywania, jak również możliwość (czy też ekonomiczny sens) ich wyodrębnienia już niewątpliwie przesądzałaby o "ciągłości". Słusznie zatem Sąd I instancji przyjął, że istotą świadczenia ciągłego jest pewna stałość i trwałe spełnianie świadczenia w czasie, która powoduje niemożność wyróżnienia powtarzających się odrębnych czynności stanowiących samodzielne świadczenia i w konsekwencji określenia dnia dokonania danej czynności, jako dnia spełnienia świadczenia.

Jak z tego wynika, sprzedaż ma charakter sprzedaży ciągłej, gdy:

● nie można wyróżnić powtarzających się odrębnych czynności, stanowiących samodzielne świadczenia,

● nie można określić dnia dokonania danej czynności,

● wykonywane czynności charakteryzuje pewna stałość i trwałe spełnianie świadczenia w określonym przedziale czasowym.

Warunki te muszą być spełnione łącznie.

Przykładowe stanowiska organów podatkowych na temat tego, jakie usługi można uznać za ciągłe

Jak z tego wynika, organy podatkowe nie zajmują jednolitego stanowiska na temat usług ciągłych. Dlatego przed przystąpieniem do rozliczania wykonywanych czynności według zasad przewidzianych dla sprzedaży ciągłej należy wystąpić do organu podatkowego o potwierdzenie swojego stanowiska.

Czy dostawy towarów mogą być uznane za ciągłe

Ze stałymi kontrahentami mamy podpisane umowy, z których wynika, że dostawy dokonane w danym miesiącu dokumentujemy jedną zbiorczą fakturą po zakończeniu miesiąca. W trakcie miesiąca nie wiemy, jaka ilość towaru została wydana konkretnemu nabywcy. Magazyn przekazuje nam te informacje po zakończeniu miesiąca. Rozliczamy ją w dacie wystawienia faktury, gdyż nie przekraczamy siedmiu dni. Każde wydanie towaru jest dokumentowane tylko dokumentem magazynowym. Czy postępujemy prawidłowo?