Różne formy oszczędzania na emeryturę - skutki podatkowe
Według najnowszych doniesień kryzys demograficzny spowoduje, że przyszłe emerytury wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych oraz - jeżeli nie zostaną zlikwidowane - przez otwarte fundusze emerytalne (OFE) będą o wiele niższe od obecnych. Rodzi to wśród podatników zainteresowanie prywatnym oszczędzaniem na emeryturę, czyli tzw. III filarem. W raporcie prezentujemy na przykładach skutki podatkowe oszczędzania w ramach instrumentów tworzących ten filar, tj. z wykorzystaniem indywidualnych kont emerytalnych (IKE), indywidualnych kont zabezpieczenia emerytalnego (IKZE) oraz pracowniczych programów emerytalnych (PPE).
Polski system emerytalny opiera się na trzech filarach:
● I filarze - opartym na Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (FUS) zarządzanym przez ZUS,
● II filarze - opartym na Otwartym Funduszu Emerytalnym (OFE),
● III filarze - opartym przede wszystkim na Indywidualnym Koncie Emerytalnym (IKE), Indywidualnym Koncie Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE) i Pracowniczym Programie Emerytalnym (PPE).
Pierwsze dwa filary są obowiązkowe, tj. oszczędzanie na emeryturę w ramach tych filarów jest niezależne od woli przyszłych emerytów. Środki do FUS oraz OFE pochodzą ze składek na ubezpieczenie emerytalne obowiązkowo opłacanych na zasadach określonych przepisami ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.
Inaczej niż dwa pierwsze filary, III filar jest dobrowolny. Tworzą go środki, które przyszli emeryci gromadzą na emeryturę. W celu zachęcenia do korzystania przez przyszłych emerytów z III filaru, a zatem oszczędzania przez nich na emeryturę na IKE, IKZE, PPE, ustawodawca przewidział dla tych form oszczędzania preferencje podatkowe.
1. Indywidualne Konto Emerytalne (IKE)
Najpopularniejszą formą oszczędzania w ramach III filaru są tzw. indywidualne konta emerytalne (IKE). Konta te - jak wynika z art. 8 ust. 1 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego (dalej: ustawa o IKE/IKZE) - są prowadzone na podstawie pisemnej umowy zawartej przez oszczędzającego: