Rekompensowanie pracy nadliczbowej czasem wolnym

Monika Frączek

specjalista ds. prawa pracy

Praca w godzinach nadliczbowych jest dopuszczalna. Oznacza pracę wykonywaną ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy oraz ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy. Jednak polecenie wykonywania pracy poza godzinami normalnej pracy jest możliwe tylko wyjątkowo i tylko w określonych szczegółowo sytuacjach. Praca w godzinach nadliczbowych nie może stanowić stałego elementu organizacji czasu pracy w firmie, ponieważ praca nadliczbowa uszczupla czas wolny pracownika przeznaczony na życie osobiste. Pracodawca ma obowiązek wypłacić pracownikowi za pracę w godzinach nadliczbowych wynagrodzenie za wykonaną pracę oraz zrekompensować tę pracę.

PODSTAWY PRAWNE

● Ustawa z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz.U z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.) - art. 151, art. 151¹, art. 151² § 1

● § 8a rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 28 maja 1996 r. w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych pracownika (Dz.U. Nr 62, poz. 286 ze zm.)

Kiedy pracownik ma obowiązek pracować w nadgodzinach

Pracownik nie może odmówić pracy w godzinach nadliczbowych, jeżeli ta praca jest wykonywana w przypadku:

● konieczności prowadzenia akcji ratowniczej dla ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, albo dla ochrony mienia lub usunięcia awarii oraz

● szczególnych potrzeb pracodawcy.

Nie dotyczy to sytuacji, gdy:

● polecono pracę nadliczbową pracownicy w ciąży,

● skierowano do pracy nadliczobowej pracownicę lub pracownika wychowującego dziecko w wieku do lat 4 i pracownik ten nie wyraził zgody na pracę w godzinach nadliczbowych,

● praca z powodu szczególnych potrzeb pracodawcy przekroczyła roczny limit pracy w godzinach nadliczbowych,