Jak pracodawca może kontrolować pracę pracowników

Pracownik, aby wykonywać pracę, musi czuć się w miarę swobodnie, pracodawca zaś jako podmiot wynagradzający tę pracę musi mieć pewność, że jego wydatki są uzasadnione. Przyjrzyjmy się bliżej temu zagadnieniu i odpowiedzmy na pytanie, jakie są wzajemne prawa i obowiązki stron w tym zakresie oraz jak daleko może posunąć się pracodawca kontrolujący swoich podwładnych.

Podstawy kontroli pracowników

Trudno jednoznacznie zdefiniować pojęcie kontrolowania pracowników. Najogólniej jest to prawo zbierania przez pracodawcę w procesie pracy informacji na temat własnych pracowników, w którym przeciwstawiane są ze strony pracodawcy - prawo do ochrony jego dóbr, natomiast ze strony pracowników - prawo do prywatności, konstytucyjnej gwarancji wolności i ochrony komunikowania się. W stosunku pracy relacje tych dwóch grup praw nieustannie się przenikają.

Inwigilacji pracowników powinien przyświecać zawsze tylko jeden cel - utrudnienie dostępu do danych prywatnych przedsiębiorcy, zapobieganie szpiegostwu przemysłowemu czy nieświadomemu udostępnianianiu informacji. Monitoring powinien umożliwiać wykrycie sprawców naruszeń i przestępstw godzących w dobro pracodawcy.

Ważne jest zatem wprowadzenie takiego zakresu i metod kontroli, które będą adekwatne do tego celu. W przeciwnym wypadku może dochodzić do mniej lub bardziej świadomego naruszenia dóbr osobistych pracownika.

Brak odpowiednich przepisów

Polskie ustawodawstwo nie ma kompleksowej regulacji tego zagadnienia. Nie podlega jednak dyskusji, że pracodawca ma prawo kontrolować i oceniać pracę swoich podwładnych. Jego działania w tym zakresie nie mogą jednak naruszać godności i prywatności pracownika.

Źródeł uprawnień do kontroli należy zatem poszukiwać w przepisach różnych gałęzi prawa, na czele z Konstytucją RP. Zadanie jest niekiedy dodatkowo utrudnione, ponieważ niektóre z tych praw nie są wyrażone wprost, a znajdą zastosowanie na zasadzie przeciwieństwa lub analogii.