WYBRANE ORZECZENIA TRYBUNAŁU SPRAWIEDLIWOŚCI UE Z ZAKRESU PRAWA PRACY

Agnieszka Zwolińska

WSTĘP

Omówione w opracowaniu orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości UE zostały w większości wydane w odpowiedzi na pytania prejudycjalne sądów krajowych państw członkowskich. Pytania prejudycjalne to pytania kierowane do Trybunału Sprawiedliwości UE przez sąd krajowy jednego z państw członkowskich dotyczące wykładni Traktatów albo ważności i wykładni aktów przyjętych przez instytucje, organy lub jednostki organizacyjne Unii (art. 267 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej). Celem pytań prejudycjalnych, a w konsekwencji również orzeczeń Trybunału wydanych w odpowiedzi na te pytania jest zapewnienie jednolitej wykładni i stosowania prawa Unii we wszystkich państwach członkowskich.

Z praktycznego punktu widzenia znajomość orzecznictwa Trybunału pozwala lepiej zrozumieć prawo unijne, co z kolei stanowi punkt wyjścia dla prawidłowego - zgodnego z prawem unijnym - stosowania regulacji krajowych.

Znaczenie orzeczeń Trybunału dla stosowania prawa krajowego zależy od zakresu regulacji unijnych. Jeżeli chodzi o prawo pracy, to prawodawca unijny jest w tej dziedzinie bardzo aktywny, o czym świadczy choćby liczba dyrektyw unijnych z zakresu prawa pracy. Wdrożenie dyrektyw unijnych w poszczególnych państwach członkowskich wygląda różnie - często jest ono nieprawidłowe czy nieterminowe. Wniosek ten dotyczy również Polski, czego jeden z ostatnich przykładów stanowi skarga Komisji przeciwko Polsce z 7 lipca 2010 r. wniesiona w związku z nieprawidłowym i niepełnym wdrożeniem dyrektywy Rady 2000/43 z 29 czerwca 2000 r. wprowadzającej w życie zasadę równego traktowania osób bez względu na pochodzenie rasowe lub etniczne (sprawa C-341/10).

Wobec licznych przypadków nieprawidłowego, nieterminowego wdrożenia dyrektyw unijnych, a także wątpliwości co do zgodności regulacji krajowych z prawem unijnym znajomość orzecznictwa okazuje się niezwykle pożyteczna. Po pierwsze, dlatego że przyjęta przez Trybunał wykładnia prawa unijnego powinna zostać uwzględniona przez organy państwa, w tym organy podatkowe, jednostki ZUS oraz sądy. Po drugie, na podstawie wykształconych w orzecznictwie Trybunału zasad możliwe jest dochodzenie przed sądem krajowym praw przyznanych w dyrektywie, w sytuacji gdy ta nie została prawidłowo czy też w terminie implementowana do prawa krajowego, a także odszkodowania za szkodę powstałą w związku z nieprawidłowym, nieterminowym wdrożeniem dyrektywy.