AKTY WEWNĄTRZZAKŁADOWE

Magdalena Kasprzak

WSTĘP

Wewnętrzne przepisy obowiązujące u pracodawców odgrywały i nadal odgrywają dużą rolę w kształtowaniu stosunków prawnych między pracodawcą a pracownikami. Oczywiście zdolność kształtowania takich wewnętrznych regulacji prawnych pozostaje cały czas pod kontrolą ogólnych zasad prawa pracy. Przepisy Kodeksu pracy oraz przepisy szczególne dotyczące poszczególnych grup zawodowych w wielu kwestiach nie regulują dokładnie zasad pracy czy wynagradzania pracowników. Zawierają one jedynie ogólne zasady bez konkretnych regulacji dotyczących warunków czy sposobów ich realizacji. W ten sposób większą dowolność w kształtowaniu zasad pracy, wynagradzania czy pomocy socjalnej przyznawanej pracownikom pozostawia się pracodawcy. Nie każdy pracodawca radzi sobie tak samo dobrze. Szczególnie w dobie kryzysu takie możliwości wewnętrznych regulacji powinny pomóc pracodawcom w rozwiązywaniu problemów finansowych.

Zasada jest prosta: pracodawca, którego sytuacja finansowa jest dobra, zawsze może zwiększyć uprawnienia swoich pracowników zarówno w kwestii wyższych wynagrodzeń, jak i większych możliwości socjalnych. Natomiast tam, gdzie zaistniały problemy, pojawia się możliwość np. zmiany systemu czasu pracy czy chociażby zasad wynagradzania. Trzeba pamiętać, że zmiany takie nie mogą spowodować sytuacji, w której pracownicy będą otrzymywali mniej niż wynika to z ogólnych przepisów z zakresu prawa pracy. Dodatkowo wszelkie zmiany regulaminów i innych aktów wewnątrzzakładowych wymagają przeprowadzenia odpowiedniej procedury. Dopiero z zachowaniem określonego dla nich trybu zmiany będą prawnie skuteczne.

Stosunki między pracodawcą a pracownikami nie są regulowane w sposób kompleksowy jedynie przez przepisy Kodeksu pracy oraz innych ustaw okołokodeksowych. Podobnie organizacja i porządek pracy obowiązujące w danym zakładzie pracy wymagają dodatkowych regulacji ze strony pracodawcy. Nie każdy pracodawca ma obowiązek zawierania takich regulacji w formie regulaminów. Przepisy Kodeksu pracy precyzują, kiedy regulamin powinien zostać utworzony, a kiedy wystarczy jedynie pisemna informacja dla pracowników. Regulacje te tworzone odrębnie dla każdego zakładu pracy stanowią wewnątrzzakładowe źródła prawa pracy. Istotne jest jednak, aby były one zgodne z ogólnie obowiązującymi przepisami z zakresu prawa pracy.