Gdy zmienia się pracodawca...

Obie strony - pracodawca i pracownik - skorzystają, gdy znajdzie się podmiot, który przejmie dotychczasowy zakład pracy lub jego część. Pozwoli to pracodawcy nie tylko na uzyskanie wpływów ze stosunku prawnego nawiązanego z podmiotem przejmującym zakład pracy (cena sprzedaży, czynsz dzierżawy itp.), ale i na uniknięcie kosztów związanych z wypłatą odpraw dla zwalnianych pracowników.

Kwestia zastosowania przepisu art. 23¹ k.p. budziła wiele wątpliwości. Sąd Najwyższy w swoich orzeczeniach szeroko interpretuje zakres zastosowania przepisu - jako każdą czynność lub akt, w wyniku których następuje rozporządzenie mieniem dotychczasowego pracodawcy. Do przejścia zakładu pracy lub jego części dochodzi nie tylko na podstawie umów cywilnoprawnych (sprzedaży, oddania w dzierżawę czy leasing), ale także na podstawie spadkobrania, wszelkich zmian organizacyjno-prawnych dopuszczalnych według obowiązujących przepisów (np. przekształcenie, podział, połączenie, zmiana formy prawnej, wniesienie w aporcie), zmiany zakresu kompetencji (np. przejęcia zadań między jednostkami rządowymi a samorządowymi), decyzji administracyjnych, a nawet przy przejęciu zorganizowanej części mienia. Przejęciem części zakładu pracy będzie przejście na nowego pracodawcę takiej wyodrębnionej organizacyjnie części mienia, która może funkcjonować jako placówka zatrudnienia dla pracowników, np. stołówka, warsztat, sklep itd.

Pojawiają się nawet orzeczenia (np. wyrok z 3 czerwca 1998 r., I PKN 159/98, OSNAP 1999/11/363), według których przejęcie mienia rodzi skutek zastosowania art. 23¹ k.p. niezależnie od tego, czy przejęto jednocześnie zadania związane z tym mieniem, a więc obojętne jest, czy nowy pracodawca prowadzi działalność tego samego czy podobnego rodzaju.