Zakaz konkurencji w stosunkach pracy

WYKŁAD IV

Zakaz konkurencji w stosunkach pracy

W zakresie określonym w odrębnej umowie pracodawca – na czas trwania stosunku pracy albo po ustaniu stosunku pracy – może wprowadzić do umowy o pracę zakaz prowadzenia działalności konkurencyjnej. Do umowy o pracę pracodawca może także dołączyć zakres obowiązków pracownika, który określa i konkretyzuje zadania i obowiązki, jakie spoczywają na pracowniku podczas wykonywania przez niego pracy.

Przepisy dotyczące zakazu prowadzenia działalności konkurencyjnej pracownika wobec pracodawcy znajdują się w Kodeksie pracy w Dziale IV, rozdziale IIa (art. 101¹–101⁴). Zakaz konkurencji został wprowadzony do Kodeksu pracy ustawą nowelizującą z 2 lutego 1996 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. Nr 24, poz. 110 ze zm.). Przed datą wejścia w życie tej ustawy (przed 2 czerwca 1996 r.) klauzule dotyczące zakazu konkurencji uzgodnione przez strony stosunku pracy miały wyłącznie charakter cywilnoprawny i roszczenia związane z ich realizacją mogły być realizowane wyłącznie na podstawie przepisów prawa cywilnego przed sądami cywilnymi. Ustawodawca, wprowadzając instytucję zakazu konkurencji do Kodeksu pracy, chciał chronić interesy pracodawców w dobie transformacji społeczno-gospodarczej i wolności konkurencji.

Zgodnie z art. 101¹ k.p. przez zakaz konkurencji należy rozumieć zakaz prowadzenia przez pracownika działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy oraz zakaz świadczenia pracy w ramach stosunku pracy lub na innej podstawie na rzecz podmiotu prowadzącego taką działalność.

Pracodawco pamiętaj!

Zakres zakazu konkurencji musi być określony w odrębnej umowie, którą pracodawca zawiera z pracownikiem.

Zakaz konkurencji nie obowiązuje pracownika bezpośrednio z mocy prawa lub z mocy nawiązania stosunku pracy, lecz dla swej ważności wymaga odrębnej od umowy o pracę (lub od innego aktu, na podstawie którego powstał stosunek pracy) umowy zawierającej klauzulę o zakazie konkurencji. Nie ma jednak żadnych przeciwwskazań, aby uregulowanie dotyczące zakazu konkurencji było jednym z punktów zawartej umowy o pracę.