Jak postępować, gdy kontrahent nie wykonuje umowy?

Odstąpienie od danej umowy w razie jej niewykonania lub nienależytego wykonania przez drugą stronę, dokonane na podstawie przepisów ustawowych lub postanowień umowy, unicestwia cały umowny stosunek prawny i w związku z tym jest rozwiązaniem radykalnym, które będzie mieć zastosowanie, gdy strona odstępująca jest zdecydowana nie kontynuować więzi umownej z kontrahentem.

Zgodnie z art. 491 k.c., w razie zwłoki jednej strony w wykonaniu jej świadczenia z umowy wzajemnej druga strona może wyznaczyć jej odpowiedni dodatkowy termin do spełnienia świadczenia, a po jego bezskutecznym upływie odstąpić od umowy. To uprawnienie jest alternatywne wobec prawa wierzyciela do żądania spełnienia świadczenia i naprawienia szkody wynikłej ze zwłoki (art. 477 k.c.). Termin dodatkowy ze względów dowodowych najlepiej wyznaczyć na piśmie, ale nie jest to konieczne. Wyznaczony termin powinien być odpowiedni, a więc faktycznie umożliwiać dłużnikowi spełnienie świadczenia w rozsądnym czasie. Należy bowiem pamiętać, że w razie sporu co do prawidłowości odstąpienia będzie to oceniane przez sąd.

Nawet wówczas wierzyciel może żądać jej wykonania i naprawienia szkody wynikłej ze zwłoki lub wykonania zastępczego. Natomiast bez wyznaczania dodatkowego terminu lub jeszcze przed jego upływem w następujących przypadkach strona może odstąpić od umowy:

• gdy spełnienie świadczenia przez jedną ze stron po terminie nie miałoby dla niej znaczenia (tj. nie zaspokajało jej interesu) ze względu na właściwości zobowiązania (tj. takie cechy, które sprawiają, że jego wykonanie powinno nastąpić w określonym terminie, np. audyt finansów spółki) lub ze względu na zamierzony przez wierzyciela cel umowy znany dłużnikowi (np. wyprzedzenie konkurencji), niezależnie od źródła tej wiedzy (art. 492 k.c.),