Rewolucja w planowaniu przestrzennym

Ogrom nowych obowiązków dla gmin

Zmiany w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym mają uprościć, ujednolicić i przyspieszyć procedury planistyczne. Niewątpliwie wpłyną też na procesy inwestycyjne i decyzje inwestorów

Ustawa z 7 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw (dalej: nowelizacja) została już podpisana przez prezydenta i w dniu oddawania tego numeru do druku czekała na publikację w Dzienniku Ustaw. Według planu znajdującego się na stronach Rządowego Centrum Legislacyjnego powinna być ogłoszona najpóźniej 24 sierpnia. Co do zasady ustawa nowelizująca ma wejść po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia (z wyjątkiem niektórych przepisów, dla których przewidziano dłuższe vacatio legis).

Nowelizacja przyniesie prawdziwą rewolucję w systemie aktów planowania przestrzennego oraz procedurach planistycznych. Będzie to największa reforma w tej dziedzinie od 2003 r. Jak wskazano w uzasadnieniu do projektu ustawy nowelizującej, celem zmian jest uproszczenie, ujednolicenie i przyspieszenie procedury planistycznej.

Jedną z najważniejszych zmian jest wprowadzenie planu ogólnego. Będzie on aktem prawa miejscowego, podzieli gminę na strefy planistyczne i określi dla nich katalog dopuszczalnych funkcji, maksymalną nadziemną intensywność zabudowy i jej wysokość, udział powierzchni biologicznie czynnej i inne istotne kwestie. Na przygotowanie planów ogólnych gminy dostaną czas do końca grudnia 2025 r.

Wygaszone będą obecne studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Zagadnienia strategiczne i kierunkowe, w tym kreowanie polityki przestrzennej gminy, będą uwzględniane w strategii rozwoju lokalnego lub ponadlokalnego. Natomiast zasady realizacji polityki przestrzennej znajdą się we wspomnianym planie ogólnym (w zwięzłym dokumencie o krótkiej liście ustaleń).

Ponadto wprowadzona będzie nowa forma planu miejscowego: zintegrowany plan inwestycyjny (ZPI). Będzie to forma planu miejscowego, która zastąpi i znacznie zmodyfikuje rozwiązania specustawy mieszkaniowej, czyli ustawy z 5 lipca 2018 r. o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji mieszkaniowych oraz inwestycji towarzyszących (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1538; ost.zm. Dz.U. z 2023 r. poz. 803). ZPI będzie narzędziem, które da gminom większe możliwości lokalizowania inwestycji z uwzględnieniem partycypacji społecznej i zasad ładu przestrzennego. Wzajemne zobowiązania gminy i inwestora będą zapisane w umowie urbanistycznej, zapewniając tym samym pełną transpa rentność.