Stan wyjątkowy, okoliczności zwyczajne

W ostatnich miesiącach nie nastąpiło nic, co uzasadniałoby wprowadzenie stanu nadzwyczajnego

Z suwerenności państwa wynika kompetencja do decydowania, kto i na jakich warunkach może wjechać na jego terytorium. Z tego też powodu zasady przekraczania granicy państwowej są prawnie uregulowane. W ustawie z 12 października 1990 r. o ochronie granicy państwowej jednoznacznie ustalono, że jej przekraczanie jest dozwolone tylko przez przeznaczone oraz otwarte dla ruchu granicznego przejścia graniczne, na podstawie dokumentów uprawniających do jej przekroczenia.

Nielegalne przekroczenie granicy jest czynem zabronionym. Zgodnie z art. 264 par. 2 k.k. kto wbrew przepisom przekracza polską granicę, używając przemocy, groźby, podstępu lub we współdziałaniu z innymi osobami, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Przestępstwem jest przekraczanie granicy wbrew przepisom we współdziałaniu z innymi osobami. Zgodnie z art. 264 par. 3 k.k. karalne jest (pozbawieniem wolności od 6 miesięcy do 8 lat) organizowanie, przygotowywanie, ustalanie sposobu nielegalnego przekraczania granicy innym osobom przekraczania granicy wbrew przepisom. Natomiast od 2005 r. tzw. zwykłe nielegalne przekraczanie polskiej granicy jest jedynie wykroczeniem (art. 49 a k.w.) i podlega karze grzywny. Częściowa depenalizacja czynu zabronionego w postaci nielegalnego przekroczenia granicy (do 2005 r. art. 264 par. 1 k.k.) miała służyć „racjonalizacji ścigania” oraz „skutecznej realizacji zasady nieuchronności kary”.

Przestępstwa i wykroczenia odnoszące się do nielegalnego przekraczania granicy, we wszystkich ich odmianach stypizowanych w art. 264 k.k. i art. 49a k.w., są popełniane umyślnie, wyłącznie w zamiarze bezpośrednim.