Czas pracy nauczycieli rozlicza się inaczej niż pozostałych pracowników. Choć normy są te same, to rzeczywisty wymiar zatrudnienia jest inny

Aby lepiej zrozumieć materię planowania i finansowania czasu pracy pedagoga, należy przede wszystkim sięgnąć do przepisów regulujących ten obszar, a jest nim art. 42 ustawy z 26 stycznia 1982 r. - Karta nauczyciela (tj. Dz.U. z 2019 r. poz. 2215; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 4). Dla samorządów jest to o tyle istotne, że to na nich - jako organach prowadzących publiczne szkoły - ciąży obowiązek określenia w uchwale zasad rozliczania tygodniowego wymiaru godzin zajęć nauczycieli oraz godzin ponadwymiarowych. Błędy w uchwałach oraz niewłaściwe zrozumienie istoty czasu pracy nauczyciela bywają przyczyną sporów i nieporozumień z kadrą oświatową.

Czas pracy nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze zajęć nie może przekraczać 40 godz. na tydzień. Nie jest to jednak wymiar etatu pracownika, lecz norma. Przypomnieć jednak trzeba, że czym innym są godziny nadliczbowe, które stanowią pracę ponadnormatywną, a czym innym godziny ponadwymiarowe będące pracą ponad wymiar etatu, ale mieszczące się w tygodniowej normie.

W ramach 40-godz. normy czasu pracy nauczyciel realizuje:

• zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze prowadzone bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz - mówimy tu o zajęciach realizowanych w ramach tzw. tygodniowego wymiaru godzin zajęć, czyli pensum;
• inne zajęcia i czynności wynikające z zadań statutowych szkoły, w tym zajęcia opiekuńcze i wychowawcze uwzględniające potrzeby i zainteresowania uczniów, np. kółka zainteresowań;
• zajęcia i czynności związane z przygotowaniem się do zajęć nauczyciela, a także samokształceniem i doskonaleniem zawodowym.

We wskazanym tygodniowym czasie nauczyciel świadczy więc pracę „z kredą przy tablicy” oraz realizuje inne zadania, których nie potwierdza się w dzienniku lekcyjnym czy dzienniku zajęć. Przy czym te pozostałe czynności nie zawsze są sprawdzalne, gdyż nie ma obowiązku ich potwierdzania. Ponadto wcale nie muszą zaistnieć. Nauczyciel otrzymuje bowiem wynagrodzenie tylko za godziny wynikające z pensum, to zaś, ile wynosi jego tygodniowy wymiar godzin pensum, zależy od stanowiska i typu szkoły.