Czy zmieniając statut, można odwołać członków zarządu powiatu w trakcie kadencji

Wątpliwości w tej sprawie rozwiewa niedawny wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu. Uznał on, że rada powiatu nie może tego zrobić z pominięciem woli starosty

WSA w Poznaniu rozpoznał sprawę ze skargi starosty powiatu średzkiego na uchwałę nr XXXIV/232/2020 rady tego powiatu w przedmiocie zmiany uchwały w sprawie statutu powiatu średzkiego (dalej: uchwała). W wydanym 10 czerwca 2021 r. wyroku (sygn. akt IV SA/Po 366/21) sąd stwierdził jej nieważność w części obejmującej siedem zmienionych zapisów statutu. Dotyczyły one m.in. zmniejszenia liczby członków zarządu powiatu z pięciu do trzech, co oznaczało ograniczenie składu zarządu jedynie do członków etatowych i tym samym rezygnację z członków pozaetatowych.

Polityczne podłoże

Zanim rada powiatu podjęła decyzję w sprawie zmiany statutu, pod głosowanie poddano uchwałę o odwołanie starosty średzkiego. Uchwała ta nie uzyskała wymaganej większości głosów. Oponenci polityczni starosty, wobec nieuzyskania większości pozwalającej na jego odwołanie, co wiązałoby się z odwołaniem całego zarządu powiatu, podjęli działania zmierzające do wyeliminowania ze składu zarządu powiatu sojuszników starosty. Chodziło o zapewnienie sobie większości w tym organie, jak również osłabienie pozycji starosty. Rada powiatu 7 grudnia 2020 r. podjęła uchwałę zmieniającą statut powiatu średzkiego. Zmiana dotyczyła zmniejszenia liczby członków zarządu z pięciu do trzech oraz przewidywała rozszerzenie kompetencji wicestarosty. Chodziło m.in. o zwoływanie posiedzeń zarządu nawet bez wniosku bądź upoważnienia starosty. Następnie podjęto dwie kolejne uchwały - bez wniosku starosty wymaganego art. 31 ust. 5 ustawy o samorządzie powiatowym (dalej: u.s.p.) - w sprawie odwołania dwóch pozaetatowych członków zarządu powiatu, których obecności w składzie tego gremium statut w zmienionym brzmieniu nie przewidywał.