Kiedy pracownik chce podnieść kwalifikacje

Jeżeli pracownik dokształca się za zgodą lub z inicjatywy pracodawcy, ma prawo do zwolnień od pracy oraz w niektórych przypadkach do urlopu szkoleniowego. Natomiast pracownicy podejmujący naukę "na własną rękę" mogą otrzymać od pracodawcy urlop bezpłatny lub bezpłatne zwolnienia od pracy na naukę.

Żaden przepis prawa pracy nie nakłada na pracownika bezwzględnego obowiązku uczestniczenia w każdym szkoleniu wskazanym przez pracodawcę. Pracownik nie może jednak odmówić uczestniczenia w szkoleniach obowiązkowych, takich jak np. szkolenia bhp. Odmowa wzięcia udziału w takim szkoleniu może być uznana za ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych. W przypadku dobrowolnych szkoleń/nauki ocena skutków ewentualnej odmowy przez pracownika wzięcia w nich udziału musi być każdorazowo oceniana indywidualnie, tj. w niektórych sytuacjach może stanowić podstawę do rozwiązania przez pracodawcę umowy o pracę za wypowiedzeniem.

PRZYKŁAD

W firmie doradczej jest ściśle określona ścieżka kariery, tj. doradcy poszczególnych szczebli powinni w określonych terminach zdobywać dodatkowe umiejętności i kończyć zawodowe szkolenia. Zasady awansu i szkoleń są opisane w dokumencie Konstytucja Rozwoju Zawodowego (KRZ). Każdy z rekrutowanych kandydatów do pracy poświadcza przed zatrudnieniem na piśmie zgodę na stosowanie się do KRZ. W takiej sytuacji odmowa wzięcia przez pracownika udziału w jednym ze szkoleń zawodowych przewidzianych w KRZ stanowi naruszenie obowiązków pracowniczych uzasadniające rozwiązanie za wypowiedzeniem przez pracodawcę umowy o pracę z takim pracownikiem.

Kto może się szkolić na koszt pracodawcy

Podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracownika zostało zdefiniowane w przepisach Kodeksu pracy jako zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności przez pracownika, z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą (art. 103 § 1 kodeksu pracy). Przepisy nie określają, jaka musi być forma prawna zgody pracodawcy na podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracownika, aby można było uznać, że podnoszenie kwalifikacji następuje za zgodą pracodawcy. W związku z istniejącymi niejasnościami, stanowisko w tej sprawie zajęło Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej uznając, że w praktyce każde zachowanie pracodawcy może zostać uznane jako jego dorozumiana zgoda na dokształcanie się pracownika. W ocenie MPiPS udzielenie pracownikowi jakiegokolwiek świadczenia, pozostającego w wyraźnym związku z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych, może zostać uznane za zgodę pracodawcy na kształcenie się pracownika.