Środki na działalność firmy (cz. 4)

Skorzystanie z tradycyjnych możliwości finansowania, takich jak kredyt, może być w niektórych przypadkach trudne. Warto wówczas skorzystać z leasingu. Leasing można określić jako umowę umożliwiającą przedsiębiorstwu korzystanie z danego dobra, którego nie może bądź nie chce zakupić. Na podstawie tej umowy leasingodawca daje leasingobiorcy prawo użytkowania owego dobra przez określony czas, w zamian za co otrzymuje ustaloną ratę leasingową.

Pojęcie umowy leasingu

Podstawowe informacje dotyczące leasingu znajdują się w art. 709¹ k.c. Zgodnie z tym przepisem przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego. Leasing nie jest jednak instytucją jednolitą, a raczej kilkoma rozmaitymi typami umów. Tytułem przykładu można wskazać na leasing zwykły i zwrotny, w którym przedmiot leasingu jest wcześniej nabywany od podmiotu, któremu ma on być następnie udostępniony do korzystania. W polskim prawie umowa leasingu może mieć kilka postaci. Przykładowo: leasing pośredni i bezpośredni. W przypadku tego pierwszego finansujący nabywa przedmiot leasingu od osoby trzeciej. Z kolei leasing bezpośredni polega na tym, że finansujący jest jednocześnie wytwórcą rzeczy.

Forma umowy

Umowa leasingu powinna być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności. Nie ma zatem żadnego skutku ustna umowa, co i tak nie ma przesadnego znaczenia, jako że firma leasingowa i tak przekazuje przedsiębiorcy ogólne warunki umowy i zawiera ją w formie pisemnej. W umowie mogą być przy tym zastrzeżone wszelkie klauzule dopuszczalne na podstawie kodeksowej zasady swobody umów (art. 353 k.c.). W szczególności jest możliwe zastrzeżenie kary umownej - ale co istotne, błędna i niedopuszczalna jest praktyka niektórych firm leasingowych polegająca na zastrzeganiu kar na niekorzyść leasingobiorcy. Zgodnie z art. 483 k.c. kara umowna może być bowiem zastrzeżona tylko przy świadczeniach niepieniężnych, a zatem firma leasingowa mogłaby zastrzec karę umowną jedynie na swą niekorzyść, co oczywiście nie będzie miało częstego miejsca w praktyce. Należy jednak gruntownie przeanalizować umowę i nie wyrażać zgody na zastrzeżenie kary umownej na wypadek opóźnienia w zapłacie raty (wystarczającą sankcją są w tym wypadku odsetki). Jak wskazał SN w wyroku z 18 sierpnia 2005 r. (sygn. akt V CK 90/05, M.Prawn. z 2005 r. Nr 18, poz. 874): "bezwzględnie obowiązującym przepisem prawa jest art. 483 k.c. Kary umowne mogą być wyłącznie sankcją za niewykonanie lub niewłaściwe wykonanie zobowiązań niepieniężnych. Dlatego za niedopuszczalne należy uznać zastrzeżenie kary umownej w przypadku zobowiązania leasingobiorcy, ponieważ jego obowiązek wobec kontrahenta polega na obowiązku zapłaty rat leasingowych".